કેન્દ્ર સરકારે અગ્નિવીરોના સંબંધમાં એક મોટો નિર્ણય લેતાં બીએસએફ અને સીઆઈએસએફમાં 10 ટકા અનામત આપવાનું એલાન કર્યું છે. ગૃહ મંત્રાલયે બુધવારે આ મોટો નિર્ણય લીધો છે. બીએસએફના પ્રવક્તાએ કહ્યું કે અગ્નિવીર 4 વર્ષની મહેનત બાદ તૈયાર થાય છે અને આવા સૈનિકોને સેનામાં લેવા ખૂબ સારા છે. અગ્નિવીર યોજનાનો લાભ તમામ દળોને મળશે. થોડી તાલીમ પછી જ તેમને મોરચા પર તૈનાત કરી શકાય છે. BSFએ કહ્યું કે અમે અગ્નિવીર માટે 10 ટકા આરક્ષણ આપીશું અને તેમને વય મર્યાદામાં પણ છૂટ આપવામાં આવશે. તેમણે કહ્યું કે અમે ફાયર વોરિયર્સની રાહ જોઈ રહ્યા છીએ. અગ્નિવીરોની પ્રથમ બેચને 5 વર્ષની વયમાં છૂટછાટ મળશે. ત્યારપછીની બેચને 3 વર્ષની છૂટ આપવામાં આવશે.
અગ્નિપથ યોજના જૂન 2022માં શરૂ કરવામાં આવી હતી. કોવિડ-19ના કારણે સૈન્યમાં ભરતી બે વર્ષ માટે બંધ કરવામાં આવી હતી, ત્યારબાદ આ યોજના શરૂ થઈ હતી. આ અંતર્ગત યુવાનોને તાલીમ બાદ ચાર વર્ષ સુધી સેનામાં સામેલ કરવામાં આવે છે. આ સમયગાળા દરમિયાન, તેમને દર મહિને 30,000 રૂપિયાનો પ્રારંભિક પગાર મળે છે, જે ચોથા વર્ષ સુધીમાં વધીને 40,000 રૂપિયા પ્રતિ મહિના થઈ જાય છે. ચાર વર્ષ પછી, અગ્નિવીરને ‘સેના નિધિ પેકેજ’ તરીકે 12 લાખ રૂપિયા મળે છે. દળો તેમની જરૂરિયાત મુજબ 25% અગ્નિવીરને પણ જાળવી શકે છે.
સામાન્ય સૈનિક અને અગ્નિવીર વચ્ચે સૌથી મોટો તફાવત એ છે કે નિયમિત સૈનિકને પેન્શન મળે છે, પરંતુ અગ્નિવીરને ચાર વર્ષ પછી કોઈ પેન્શન મળતું નથી. સંરક્ષણ બજેટનો લગભગ એક ચતુર્થાંશ ભાગ પેન્શન પર ખર્ચવામાં આવે છે. અગ્નિપથ યોજના દ્વારા આવા ખર્ચમાં ઘટાડો કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો છે.
અગ્નિવીર હેઠળ ભારતીય સેના, નેવી અને એરફોર્સમાં સૈનિકોની ભરતી કરવામાં આવે છે. આ સશસ્ત્ર દળોમાં નિમણૂકની નવી કેટેગરી છે. જે અંતર્ગત 75 ટકા ભરતી થયેલા અગ્નિવીર ચાર વર્ષની સેવા પછી કોઈપણ પેન્શન લાભ વિના નિવૃત્ત થઈ જાય છે. બાકીના 25 ટકા અગ્નિવીરોને નિયમિત સૈનિકો તરીકે દળમાં સામેલ કરવામાં આવે છે. આ જ કારણ છે કે સરકારે હવે તેમાંથી 75 ટકા અગ્નિવીરો માટે પણ રોજગારની વ્યવસ્થા કરી છે.
ગૃહ રાજ્ય મંત્રી નિત્યાનંદ રાયે CAPF અને આસામ રાઈફલ્સમાં ખાલી પડેલી જગ્યાઓ વિશે માહિતી પણ આપી હતી. તેમણે કહ્યું હતું કે ‘CAPF અને આસામ રાઈફલ્સમાં પહેલી જુલાઈ, 2024 સુધી ખાલી જગ્યાઓની સંખ્યા 84,106 છે, બંનેમાં કુલ 10,45,751 પોસ્ટની સંખ્યા મંજૂર કરાયેલી છે. એપ્રિલ, 2023થી ફેબ્રુઆરી, 2024ની વચ્ચે 67,345 અગ્નિવીરોની ભરતી કરવામાં આવી છે. ઉલ્લેખનીય છે કે અગાઉ અગ્નિવીરોને બોર્ડર સિક્યુરિટી ફોર્સ (BSF) અને સેન્ટ્રલ ઇન્ડસ્ટ્રીયલ સિક્યુરિટી ફોર્સ (CISF) અને CRPFની ભરતીઓમાં 10 ટકા અનામત આપવાનો નિર્ણય કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલય દ્વારા લેવામાં આવ્યો હતો.
