નવી દિલ્હી. આરોગ્ય મંત્રાલયે દવાઓના ઉત્પાદનને લગતી નવી માર્ગદર્શિકા જારી કરી છે. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે હવે દેશની ફાર્માસ્યુટિકલ કંપનીઓએ દવાઓ બનાવવામાં વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (WHO)ના માપદંડોનું પાલન કરવું પડશે. દવા ઉત્પાદકોએ તેમના ઉત્પાદનોની ગુણવત્તાની જવાબદારી લેવી પડશે. તે સુનિશ્ચિત કરવું પડશે કે બનાવેલી દવા દર્દીઓને કોઈ જોખમ ન આપે. ફાર્મા કંપનીઓએ લાયસન્સના માપદંડો અનુસાર જ દવાઓનું ઉત્પાદન કરવું પડશે. સંપૂર્ણ પરીક્ષણ પછી જ દવાઓ બજારમાં ઉતારવી પડશે.
સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલય દ્વારા જારી કરાયેલ સંશોધિત માર્ગદર્શિકામાં દવાઓ પાછી ખેંચવા અંગે પણ સૂચનાઓ આપવામાં આવી છે. એવી સ્પષ્ટતા કરવામાં આવી છે કે ખામીયુક્ત દવાઓ પરત લેતા પહેલા લાઇસન્સિંગ ઓથોરિટીને જાણ કરવી પડશે. આ સાથે દવા કેમ પાછી ખેંચવામાં આવી રહી છે તેનો વિગતવાર અહેવાલ રજૂ કરવાનો રહેશે. એ જણાવવું પડશે કે દવામાં એવી કઈ ખામી હતી જેના કારણે તેને પાછી ખેંચવી પડી. અત્યાર સુધી કોઈ પણ દવા પાછી ખેંચતા પહેલા લાયસન્સ ઓથોરિટીને જાણ કરવાની કોઈ વ્યવસ્થા નહોતી.
ફાર્માસ્યુટિકલ કંપનીઓને તેમની કંપનીમાં ફાર્માકોવિજિલન્સ સિસ્ટમ બનાવવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે. આ એક મોનિટરિંગ સિસ્ટમ હશે જે કંપનીની દવાઓની ગુણવત્તા પર નજર રાખશે. જો દવામાં કોઈપણ પ્રકારની ઉણપ હોય અને તેને પાછી ખેંચવાની જરૂર હોય તો તેની ભૂમિકા મહત્વની રહેશે. આ સિસ્ટમ પોતે લાઇસન્સિંગ ઓથોરિટીને રિપોર્ટ સબમિટ કરશે. તે જણાવશે કે દવામાં શું ખૂટે છે અને તેના સેવનથી શું નુકસાન થઈ શકે છે. નવી શેડ્યૂલ M માર્ગદર્શિકાને છ મહિનામાં રૂ. 250 કરોડથી વધુનું ટર્નઓવર ધરાવતી કંપનીઓએ અનુસરવાનું રહેશે. જ્યારે તેનાથી ઓછું ટર્નઓવર ધરાવતી કંપનીઓને આ માટે એક વર્ષ સુધીનો સમય આપવામાં આવશે.

ફાર્માસ્યુટિકલ કંપનીઓ માટે નવી માર્ગદર્શિકા સાથેનું નોટિફિકેશન 28 ડિસેમ્બરે બહાર પાડવામાં આવ્યું હતું. જો કે શનિવારે મીડિયામાં આ વાત સામે આવી હતી. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ભારતીય દવાઓની ગુણવત્તા પર સવાલો ઉભા થયા છે. ઘણા દેશોએ ફરિયાદ કરી હતી કે ભારતમાં બનાવેલ કફ સિરપ પીવાથી બાળકોના મોત થયા છે. ભારતીય કફ સિરપના કારણે મોતના સમાચાર વૈશ્વિક મીડિયામાં આવવા લાગ્યા ત્યારથી કેન્દ્ર સરકાર સક્રિય છે. આવી સ્થિતિમાં ખુદ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી આ ઈન્ડસ્ટ્રીની ઈમેજ સુધારવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે.