નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૫-૨૬ના પ્રથમ ક્વાર્ટરમાં નિફ્ટી ૫૦ કંપનીઓની કમાણીમાં નોંધપાત્ર ધીમી ગતિ જોવા મળી છે. બેન્ચમાર્ક ઇન્ડેક્સની ઈપીએસ (શેર દીઠ કમાણી) વાર્ષિક ધોરણે ફક્ત ૭.૪ ટકા વધી છે, જે છેલ્લા લગભગ ૪ વર્ષમાં સૌથી નબળું પ્રદર્શન ગણાય છે. ગયા વર્ષે આ જ સમયગાળામાં ઈપીએસ વૃદ્ધિ દર ૨૦.૪ ટકા રહ્યો હતો, જ્યારે અગાઉના બે વર્ષમાં સરેરાશ ૧૮ ટકાની વૃદ્ધિ જોવા મળી હતી.
ઈપીએસમાં આ મંદી ૨૦૨૩માં જોવા મળેલા નબળા આંકડાથી પણ ખરાબ ગણાય છે, ત્યારે ઈપીએસ સરેરાશ ૮.૮ ટકા વધ્યો હતો. વર્તમાન ક્વાર્ટરમાં થયેલી આ ગીચ ગતિથી એવું જણાય છે કે કમાણીની રિકવરી ફરી અટકતી દેખાઈ રહી છે. તાજેતરના આંકડા મુજબ ઇન્ડેક્સનો છેલ્લા ૧૨ મહિનાનો ઈપીએસ રૂ. ૧,૧૩૫.૪ રહ્યો છે, જે સપ્ટેમ્બર ૨૦૨૪ના અંતે રૂ. ૧,૦૫૭.૧ હતો.
દીર્ઘગાળાના વલણોની સરખામણીમાં આ વૃદ્ધિ પણ ઓછી છે. છેલ્લા ૨૦ વર્ષમાં ઈપીએસની સરેરાશ વૃદ્ધિ ૧૨.૬ ટકા રહી છે, જ્યારે છેલ્લા ૧૦ વર્ષની સરેરાશ ૧૦.૮ ટકા છે. જોકે, મૂલ્યાંકન હજુ મજબૂત રહ્યું છે. હાલમાં નિફ્ટી ૫૦ લગભગ ૨૧.૮ ગણા પાછળના પીઈ ગુણાંક પર ટ્રેડ કરી રહ્યો છે, જે ૨૦૨૪ના ૨૩ ગણા અને ૨૦૨૩ના ૨૨.૩ ગણા કરતાં ઓછી છે, પરંતુ ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૫ના નીચલા સ્તર કરતાં ઉપર છે.
વિશ્લેષકો કહે છે કે મંદી છતાં રોકાણકારો ભવિષ્યની કમાણી અંગે આશાવાદી છે. તેમના મતે FY૨૬માં નિફ્ટી ૫૦ કંપનીઓ માટે ઈપીએસમાં ૯ ટકા વૃદ્ધિ શક્ય છે, જે મેક્રોઇકોનોમિક પરિસ્થિતિમાં સુધારા અને નીતિગત ટેકાથી સંભવ બની શકે છે.
તથાપિ, બજાર માટે પડકારો પણ છે. ધીમો કમાણી વૃદ્ધિ દર અને વધેલા મૂલ્યાંકનના કારણે ભાવ-થી-કમાણી વૃદ્ધિ (PEG) ગુણોત્તર ૫૨ મહિનાના ઉચ્ચતમ સ્તરે પહોંચી ગયો છે. તે હાલ લગભગ ૩ ગણો છે, જ્યારે સપ્ટેમ્બર ૨૦૨૪માં તે ફક્ત ૧.૧૯ ગણો હતો. વિશ્લેષકો ચેતવણી આપે છે કે આ પરિસ્થિતિ બજારના મૂલ્યાંકન અને મૂળભૂત પરિબળો વચ્ચેના અંતરને દર્શાવે છે.
સરકારના મૂડી ખર્ચમાં સંભવિત ઘટાડો અને હાઉસિંગ ક્ષેત્રમાં રોકાણમાં નબળાઈની ધારણાઓ સાથે સ્થાનિક માંગ પર દબાણ આવી શકે છે. ઉપરાંત, વૈશ્વિક અર્થતંત્રોમાં નબળા ગ્રાહક ભાવ અને કોર્પોરેટ સેન્ટિમેન્ટને કારણે નિકાસ પણ મર્યાદિત રહેવાની શક્યતા છે.
