કંડલામાં ગ્રીન હાઈડ્રોજન ક્ષેત્રે ભારતનો ઇતિહાસ સર્જાયો: દીનદયાળ પોર્ટે શરૂ કર્યો દેશનો પ્રથમ મેગાવોટ સ્કેલ મેક ઇન ઇન્ડિયા પ્લાન્ટ
રિપોર્ટર
હિતેન્દ્ર ગોસાઈ
અમદાવાદ
ગુજરાતે રિન્યૂએબલ એનર્જી અને પર્યાવરણ સુસંગત ઉદ્યોગોની દિશામાં વધુ એક મોટો પડકાર પાર કર્યો છે. કંડલા સ્થિત દીનદયાળ પોર્ટ ઓથોરિટીએ માત્ર ચાર મહિનામાં ભારતનો પહેલો ‘મેક ઇન ઇન્ડિયા’ મેગાવોટ સ્કેલનો ગ્રીન હાઈડ્રોજન પ્લાન્ટ કાર્યરત કરીને નોંધપાત્ર સિદ્ધિ હાંસલ કરી છે.
મે 2025માં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા ભૂજની મુલાકાત દરમિયાન 10 મેગાવોટ ક્ષમતા ધરાવતા ગ્રીન હાઈડ્રોજન પ્લાન્ટનો શિલાન્યાસ કરાયો હતો. હવે, આ ગ્રાંડ પ્રોજેક્ટના પ્રથમ તબક્કા રૂપે 1 મેગાવોટ ક્ષમતા ધરાવતો પ્લાન્ટ સફળતાપૂર્વક કાર્યરત કરવામાં આવ્યો છે.
દીનદયાળ પોર્ટ ઓથોરિટીના આ ઐતિહાસિક પ્રોજેક્ટનું ઉદ્ઘાટન બંદરો, શિપિંગ અને જળમાર્ગના કેન્દ્રીય મંત્રી સર્વાનંદ સોનોવાલ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. સાથે જ રાજ્યમંત્રી શાંતનુ ઠાકુર, મંત્રાલયના સચિવ ટી.કે. રામચંદ્રન, દીનદયાળ પોર્ટ ઓથોરિટીના ચેરમેન સુશીલકુમાર સિંહ તથા અન્ય ઉચ્ચ અધિકારીઓ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.
કેન્દ્રીય મંત્રીએ પોતાની પ્રતિભાવભરી ટિપ્પણીમાં જણાવ્યું કે, “દીનદયાળ પોર્ટે માત્ર ચાર મહિનામાં 1 મેગાવોટ પ્લાન્ટ કાર્યરત કરીને ઉદ્યોગજગતમાં ગતિ, દ્રષ્ટિ અને કાર્યક્ષમતા નું શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ રજૂ કર્યું છે. આ ઉપલબ્ધિ ગ્રીન હાઈડ્રોજન ઉદ્યોગમાં ભારત માટે એક નવો માપદંડ નિર્માણ કરશે.”
તેમણે વધુમાં જણાવ્યું કે, આ પ્લાન્ટ વર્ષમાં આશરે 140 મેટ્રિક ટન ગ્રીન હાઈડ્રોજન ઉત્પન્ન કરી શકે છે, જે દરિયાઈ વાહન વ્યવહાર અને બંદરકાર્યોમાં કાર્બન ઉત્સર્જન ઘટાડવામાં મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવશે.
આ પહેલ સાથે દીનદયાળ પોર્ટ ઓથોરિટી માત્ર ગુજરાત જ નહીં પણ સમગ્ર દેશ માટે ગર્વની બાબત બની છે. આ પ્લાન્ટ નવી ઉર્જા નીતિઓ માટે પાયો પૂરું પાડશે તેમજ સમુદ્રી પોર્ટ્સને વધુ ઇકો-ફ્રેન્ડલી બનાવવાના પ્રયાસોને વેગ આપશે.
મંત્રીએ પણ મેક ઇન ઇન્ડિયા દિશામાં પોર્ટ ઓથોરિટીના આ પ્રયાસને સરાહનીય ગણાવ્યો અને જણાવ્યું કે, “દીનદયાળ પોર્ટે અગાઉ ભારતનો પ્રથમ સંપૂર્ણપણે ઇલેક્ટ્રિસિટીથી સંચાલિત ટગ તૈયાર કરી તેને સફળતાપૂર્વક કામે લગાવ્યો હતો. હવે ગ્રીન હાઈડ્રોજનના માધ્યમથી ભારત વૈશ્વિક દરજ્જાના પર્યાવરણદ્રષ્ટી ઉદ્યોગો તરફ આગળ વધી રહ્યું છે.”
તેમણે ખાસ ઉલ્લેખ કર્યો કે, આ પહેલ આત્મનિર્ભર ભારત અભિયાનને મજબૂત પાટા પર દોરી રહી છે. L&T દ્વારા સંચાલિત ઇજનેરિંગ અને અમલ પ્રક્રિયાની પણ તેમણે પ્રશંસા કરી અને સમગ્ર પ્રોજેક્ટ ટીમને અભિનંદન પાઠવ્યા.
આ પ્લાન્ટની કાર્યરત થવાની સાથે જ કંડલા અને સમગ્ર ગુજરાત માટે નવો ઔદ્યોગિક અધ્યાય શરૂ થયો છે. રિન્યૂએબલ એનર્જી ક્ષેત્રે ગુજરાતની આગેવાની હવે માત્ર હસ્તિચિહ્ન નહીં, પણ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પ્રેરણારૂપ બનશે.
આ સફળતા રાજ્ય સરકાર અને કેન્દ્ર સરકારની સમન્વયિત નીતિ, દ્રષ્ટિ અને વિકાસ પ્રતિબદ્ધતાનું જીવતું ઉદાહરણ છે, અને તે આગામી સમયમાં ગુજરાતને ભારતનું ગ્રીન એનર્જી હબ બનાવવાની દિશામાં મહત્વપૂર્ણ પગલું સાબિત થશે.
