તમે ના પાડ્યા પછી પણ બાળકો આ જ કામ કરતા રહે તો ગુસ્સો આવે તે સ્વાભાવિક છે. આવી સ્થિતિમાં તમે બાળકોને ડરાવો છો અથવા તેમને નાની સજા આપો છો. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે તમારું આવું વર્તન બાળકના વર્તનને વધુ બગાડી શકે છે.
માતા-પિતાની સમસ્યા એ છે કે જ્યારે પણ તેઓ તેમના બાળકોને કોઈ કામ કરવાની મનાઈ કરે છે, ત્યારે બાળકો એ જ કામ છુપાઈને કરે છે અથવા તેમની વાતને અવગણે છે. આવી સ્થિતિમાં ગુસ્સો આવવો એ સ્વાભાવિક છે. તેમની આ સમસ્યા વધી રહી છે અને આજકાલ બાળકો પણ તેમને નકારાત્મક જવાબ આપવા લાગ્યા છે. તેમના વર્તનમાં આ નકારાત્મક પરિવર્તન બીજા તબક્કામાં પહોંચી ગયું છે અને જો યોગ્ય સમયે રોકવામાં ન આવે તો, વસ્તુઓની મનાઈ કરવી તેમની આદત બની શકે છે.
મોટા થતા બાળકોનો સ્વભાવ છે કે તેઓ દરેક નવું કાર્ય કરવાનો પ્રયાસ કરે છે. એક રીતે આ પણ તેમના વિકાસનો એક ભાગ છે. પરંતુ આ સંદર્ભમાં એવી ઘણી બાબતો છે જે તેમને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. તેમને આ કામો કરતા રોકવાની જવાબદારી પણ માતા-પિતાની છે, પરંતુ ઘણા બાળકો આવું કરવા માટે કહેવા છતાં રોકતા નથી.
ઘણાં માતા-પિતા તેમના બાળકોને ઠપકો આપીને અથવા ડરાવીને રોકવાનો પ્રયાસ કરે છે, જેના કારણે બાળકમાં તમારી નકારાત્મક છબી બનવા લાગે છે. એટલું જ નહીં, જ્યારે આવું થાય છે ત્યારે તેઓ તમારા પર વિશ્વાસ કરવાનું છોડી દે છે. આવી સ્થિતિમાં માતાપિતાએ સમજવું જરૂરી છે કે તેઓ કેવી રીતે તેમને સકારાત્મક રીતે વસ્તુઓ સમજાવી શકે અને તે પણ તેમનો ગુસ્સો ગુમાવ્યા વિના.
જો ના પાડવાને બદલે, તમે બાળકોને કંઈક બીજું કરવાનું કહો, તો તેઓ તમારી વાતને અવગણશે નહીં. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમે બાળકોને જમવા માટે કહો છો, તો તેમને ખાવા માટે તૈયાર થવા માટે કહેવાને બદલે, તેમને હાથ ધોવા અને ખુરશી પર બેસવાનું કહો. ઘણી વખત બાળકોને સમજાતું નથી કે તેમને શું કરવું છે અને તેઓ પોતાની જાતને બીજા કામમાં લગાવી દે છે. માટે સાચી અને સ્પષ્ટ વાત કહો.
જો તમારા બાળકો ક્યારેય ઈચ્છે છે કે તમે તેનું કોઈ કામ કરો, તો તે જે કહે છે તેને અવગણશો નહીં. આમ કરવાથી બાળક સમજે છે કે કોઈની વાતને અવગણી શકાય છે. તેથી જો બાળક તમને કંઈક કહે છે તો તમારો મોબાઇલ રાખો અને તેમને પૂરા ધ્યાનથી સાંભળો અને મદદ કરો.
હંમેશા ફરિયાદ કરવાથી બાળકો નકારાત્મક દિશામાં આગળ વધવા લાગે છે. જો તમે તેમને કહો કે, ‘દીકરા, તું બહુ સારી રીતે સાફ કરે છે, મેં તને ગઈ કાલે જોયો હતો, તો શું તું ટેબલ પર રાખેલી વસ્તુઓ યોગ્ય જગ્યાએ મૂકીશ? મારા પર વિશ્વાસ કરો, બાળકો તમારા બધા કામ ખુશીથી કરશે.
‘ના’ કહેવાનો વિકલ્પ શોધો. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમે કહો – ‘ના, રસોડામાં રમશો નહીં’, તો તેના બદલે તમે કહી શકો છો – ‘ચાલો બહાર જઈએ અને રમીએ’. આ રીતે, નિરાશ થવાને બદલે, તેઓ તમારી વાતને ખુશીથી સ્વીકારશે. આ રીતે તમારું હકારાત્મક વર્તન તેમનામાં સકારાત્મક પરિવર્તન લાવવાનું કામ કરશે.
