મહિલાઓને પીરિયડ લીવ મળવી જોઈએ કે નહીં તે અંગે સુપ્રીમ કોર્ટે સોમવારે કેન્દ્ર સરકારને મહત્વપૂર્ણ નિર્દેશ આપ્યા છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્રને રાજ્યો અને અન્ય હિતધારકો સાથે પરામર્શ કરીને મહિલા કર્મચારીઓ માટે માસિક રજા પર મોડલ નીતિ બનાવવાનો આદેશ આપ્યો છે.
ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડ અને જસ્ટિસ જેબી પારડીવાલા અને જસ્ટિસ મનોજ મિશ્રાની બનેલી બેંચે સ્પષ્ટ કહ્યું કે આ એક નીતિ વિષયક છે અને કોર્ટે તેના પર વિચાર ન કરવો જોઈએ. વધુમાં, મહિલાઓને આવી રજા આપવા અંગેનો SCનો આવો નિર્ણય પ્રતિકૂળ અને ‘હાનિકારક’ સાબિત થઈ શકે છે, કારણ કે નોકરીદાતાઓ તેમને નોકરી પર રાખવાનું ટાળી શકે છે.
કોર્ટે અરજદારને પૂછ્યું કે જો પીરિયડ લીવ મંજૂર કરવામાં આવે તો તે મહિલાઓને વર્કફોર્સનો ભાગ બનવા માટે કેવી રીતે પ્રોત્સાહિત કરશે? સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે આ પ્રકારની રજા ફરજિયાત બનાવવાથી મહિલાઓ વર્કફોર્સથી દૂર થઈ જશે. બેન્ચે કહ્યું, “…અમે આ નથી ઈચ્છતા. આ વાસ્તવમાં સરકારની નીતિનું એક પાસું છે અને અદાલતોએ તેના પર ધ્યાન આપવું જોઈએ નહીં.”
SCએ વધુમાં નોંધ્યું કે અરજદાર જણાવે છે કે મે 2023માં કેન્દ્રને રજૂઆત કરવામાં આવી હતી. મુદ્દાઓ રાજ્યની નીતિના વિવિધ ઉદ્દેશ્યો ઉભા કરે છે, તેથી આ અદાલતે અમારા અગાઉના આદેશના પ્રકાશમાં દખલ કરવાનું કોઈ કારણ નથી.
પીરિયડ લીવ પર કઈ આદર્શ પોલિસી તૈયાર કરવામાં આવશે?
જો કે, બેન્ચે અરજદાર અને એડવોકેટ શૈલેન્દ્ર ત્રિપાઠી તરફથી હાજર રહેલા એડવોકેટ રાકેશ ખન્નાને મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલયના સચિવ અને એડિશનલ સોલિસિટર જનરલ ઐશ્વર્યા ભાટી સમક્ષ આ મામલો મૂકવાની મંજૂરી આપી હતી.
બેન્ચે આદેશ આપ્યો હતો કે, ‘અમે સચિવને વિનંતી કરીએ છીએ કે તેઓ આ મામલાને નીતિ સ્તરે તપાસે અને તમામ હિતધારકો સાથે પરામર્શ કર્યા પછી નિર્ણય લે અને જુઓ કે શું એક આદર્શ નીતિ ઘડી શકાય છે.’ કોર્ટે સ્પષ્ટ કર્યું કે જો રાજ્યો આ અંગે કોઈ પગલાં લેશે તો કેન્દ્રની પરામર્શ પ્રક્રિયા તેમના માર્ગમાં આવશે નહીં.
અગાઉ, સર્વોચ્ચ અદાલતે દેશભરમાં ગર્લ સ્ટુડન્ટ્સ અને વર્કિંગ વુમન માટે માસિક સ્રાવના દુખાવાથી રાહત મેળવવાની અરજીનો નિકાલ કર્યો હતો. ત્યારપછી કોર્ટે કહ્યું હતું કે આ મુદ્દો પોલિસીના દાયરામાં આવતો હોવાથી તેનો પક્ષ કેન્દ્ર સમક્ષ રજૂ કરી શકાય છે. વરિષ્ઠ વકીલે કહ્યું કે કેન્દ્રએ હજુ સુધી કોઈ નિર્ણય લીધો નથી.
