નવસારી અધિક જિલ્લા મેજીસ્ટ્રેટે ધ્વનિ પ્રદુષણ અટકાવવા જાહેરનામા દ્વારા પ્રતિબંધ ફરમાવ્યો
વાત્સલ્યમ સમાચાર
મદન વૈષ્ણવ
ધ્વનિ પ્રદુષણને અંકુશમાં લાવવા અને જાહેર જનતાના-જીવનધોરણની ગુણવત્તાની જાળવણી માટે નામદાર સુપ્રિમ કોર્ટે જે નિર્દેશો આપ્યા છે તેમજ પર્યાવરણ (સંરક્ષણ) અધિનિયમ, ૧૯૮૬ ના વિભિન્ન પ્રાવધાનોની જાળવણી અને અમલવારી જાહેર જનતાના જીવનધોરણની ગુણવત્તા માટે જરૂરી બની રહે છે. વિભિન્ન પાર્ટી પ્લોટ, જાહેર સંસ્થાઓ, ખાનગી માલિકોના ફાર્મ તથા અન્ય જગ્યાઓએ મોટા અવાજ ક૨તા યંત્રો વગાડીને જાહેર જનતાને નુકશાન થાય તેવી રીતે વર્તતા હોય છે. સરઘસો, રેલીઓ અને વરઘોડામાં માઈક, લાઉડ સ્પીકર તથા ડી.જે. (ડીસ્ક જોકી) સિસ્ટમ વગાડનારાઓ લાંબા સમય સુધી જાહેર માર્ગો પર ઉભા રહી ટ્રાફિકને અડચણ કરી ટ્રાફિક જામ કરે છે અને વધુ ધ્વનિ તીવ્રતાથી મોટા કર્ણભેદી અવાજો, ઘોંઘાટમય સંગીત, ગીતો રેલાવી વિદ્યાર્થીઓના અભ્યાસમાં, દર્દીઓના આરામમાં, સિનિયર સીટીઝન અને લોકોના સ્વાસ્થ્યને નુકશાન કરી /કરાવી તબીબોના કામમાં ખલેલ પહોંચાડે છે. માઈક, લાઉડ સ્પીકર તથા ડી.જે. (ડીરક જોકી) સિસ્ટમના અનિયંત્રિત પ્રયોગથી કોમી દ્રષ્ટિએ સંવેદનશીલ વિસ્તારોમાં સાંપ્રદાયિક અથડામણોના બનાવો પણ બની શકે છે. તેના પરિણામે કાયદો અને વ્યવસ્થાની પરિસ્થિતિને વિપરીત અસર થવાની સંભાવનાઓ વધી જાય છે. જિલ્લામાં કોઈપણ પ્રકા૨ની સુલેહશાંતિનો ભંગ ન થાય અને જાહેર શાંતિ સલામતી તથા કાયદા પ્રત્યે માન જળવાય અને કાયદો અને વ્યવસ્થા જળવાઈ રહે તે માટે માઈક, લાઉડ સ્પીકર તથા ડી.જે. (ડીસ્ક જોકી) સિસ્ટમ દ્વારા થતા અવાજના પ્રદુષણને અટકાવવા અંગે નામ. સુપ્રિમ કોર્ટના ચુકાદાના નિર્દેશો તથા ધી નોઇઝ પોલ્યુશન (રેગ્યુલેશન એન્ડ કંટ્રોલ) રુલ્સ, ૨૦૦૦ ની જોગવાઈઓ ધ્યાને લેતા માઈક, લાઉડ સ્પીકર તથા ડી.જે. (ડીરક જોકી) સિસ્ટમ તેમજ તે પ્રકારના અવાજો ઉત્પન્ન કરતા યંત્રોના ઉપયોગ પર નિયંત્રણ ક૨વું ઘણું જ જરૂરી છે. જે અન્વયે ઈ . ચા. અધિક જિલ્લા મેજીસ્ટ્રેટ શ્રી ડૉ જનમ ઠાકોરે ભા૨તીય નાગરિક સુરક્ષા સંહિતા-૨૦૨૩ની કલમ-૧૬૩ થી મળેલ સત્તાની રૂઇએ સમગ્ર નવસારી જિલ્લાના હદ વિસ્તારમાં તાત્કાલિક અસરથી આગામી તા.૨૯/૧૨/૨૦૨૫ સુધી કેટલાંક કૃત્યો કરવા પર પ્રતિબંધ ફરમાવ્યો છે.પ્રતિબંધિતમાં ડી.જે. / સાઉન્ડ સિસ્ટમ / પબ્લિક એડ્રેરા સિસ્ટમ / માઈક સિસ્ટમનો રાત્રિના ૧૦:૦૦ કલાક થી સવારના ૦૬:૦૦ કલાક સુધીના સમય દરમ્યાન ઉપયોગ કરવા ઉપર. (સરકારશ્રી તરફથી નકકી કરેલ દિવસો દરમ્યાન જ આવી પરવાનગી રાતના ૧૦:૦૦ કલાક ની જગ્યાએ ૧૨:૦૦ કલાક સુધી મળી શકશે. ડી.જે./ માઈક સિસ્ટમ ભાડે આપનાર, માલિક, ભાગીદાર, સંચાલક, મેનેજર, ઈવેન્ટ મેનેજર દ્વારા સમગ્ર નવસારી જિલ્લાના હુકમતના વિસ્તારમાં વરઘોડા, રાજકીય, સામાજિક અથવા ધાર્મિક શોભાયાત્રા, રેલી સરઘસમાં જાહેર ૨સ્તા કે જાહેર જગ્યામાં ઉપયોગ માટે તેમજ પાર્ટી પ્લોટ, ખુલ્લી જગ્યા, રહેણાકોની પારો નજીકમાં આવેલ ખાનગી માલિકીની ખુલ્લી જગ્યામાં ઉપયોગ માટે ડી.જે./માઈક સિસ્ટમ ભાડે આપવા ઉપર પ્રતિબંધ, હોસ્પીટલો, શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ, અદાલતો અને ધાર્મિક સ્થળોની આજુબાજુના ૧૦૦ મીટરના ઘેરાવાનાં વિસ્તારને “શાંત વિસ્તાર” તરીકે ગણવામાં આવે છે જેથી “શાંત વિસ્તાર” ની આજુબાજુમાં ડી.જે./ માઈક સિસ્ટમ કે તે પ્રકારના અવાજો ઉત્પન્ન કરતા યંત્રોનો ઉપયોગ કરવા ઉપર પ્રતિબંધ, એકબીજા પ્રત્યે ઉશ્કેરણી થાય અને કોમ્યુનલ લાગણી ઉશ્કેરાય તેવા ઉચ્ચારણો, ગીતોનો ડી.જે./માઈક સિસ્ટમ માં ઉપયોગ ક૨વા ઉપર પ્રતિબંધ, ટ્રાફિકને અડચણ ન થાય તથા ટ્રાફિકના તમામ નિયમો / કાયદાઓનો અમલ થાય તે માટે જાહેર માર્ગમાં રોકાઈને નાચગાન, ગરબા વિગેરે કરવા ઉપર પ્રતિબંધ, તમામ સાઉન્ડ સિસ્ટમ/ પબ્લિક એડ્રેરા સિસ્ટમમાં “સાઉન્ડ લિમિટર્સ” વગરના વાજિંત્રો/યંત્રો/ સાધનોના ઉપયોગ કરવા ઉપર પ્રતિબંધ, સાઉન્ડ લિમિટર્સ વગરના વાજિંત્રો/ યંત્રો/ સાધનોના વેચાણ/ખરીદી/સપ્લાય કે ઇન્સ્ટોલ કરવા ઉપર પ્રતિબંધ, “સાઉન્ડ લિમિટર્સ” ઇન્સ્ટોલ કર્યા વગર સાઉન્ડ સિસ્ટમનો વાહનોમાં ઉપયોગ કરવા ઉપર પ્રતિબંધ, ડી.જે./ માઈક સિસ્ટમ એમ્બીઅન્ટ એર ક્વોલીટી સ્ટાન્ડર્ડ ઈન રીસ્પેકટ ઓફ નોઈઝ અંગે નામદાર સુપ્રિમ કોર્ટના વખતો વખતના ચુકાદાનાં નિર્દેશ તથા ઘી નોઈઝ પોલ્યુશન (રેગ્યુલેશન એન્ડ કંટ્રોલ) રૂલ્સ ૨૦૦૦ ના ઈન્વાયરમેન્ટ પ્રોટેકશનની જોગવાઈ મુજબ એમ્બીઅન્ટ એર કવોલીટી સ્ટાન્ડર્ડ હોવુ જોઈએ તે જોતા ડી.જે./માઈક સિસ્ટમ વગાડવા માટે ઉપર જણાવેલ તમામ જોગવાઈઓનો ઉલ્લંઘન ક૨તા હોય તે રીતે જાહેર જગ્યાએ ખુલ્લા સ્થળોએ વગાડવા પર પ્રતિબંધ ફરમાવ્યો છે.
ડી.જે./માઈડ સિસ્ટમ વગાડવા માટેનાં પ્રતિબંધમાંથી છૂટછાટ માટેની શરતોમાં ડી.જે./ માઈક સિસ્ટમ વગાડવા માટે તેના માલિકે/ ભાગીદારે/ અરજદારે પરવાનગી મેળવવાની અરજી સંબંધિત મામલતદાર અને એકઝીક્યુટીવ મેજીસ્ટ્રેટશ્રીને ૭-દિવસ પહેલા કરી પૂર્વ મંજૂરી મેળવી લેવાની રહેશે અને આપેલ શરતોનો ચુસ્તપણે બીનચુક અમલ કરવાનો રહેશે અને શરતોનો ભંગ થયે પરવાનગી રદ બાતલ થયેલ ગણાશે. વરઘોડા/ રેલી સમય દરમ્યાનમાં ઉપરોકત શરતોનો ભંગ કરે અથવા કોઈ અનિચ્છનીય બનાવ બને તો તેની જવાબદારી અરજદારશ્રીની રહેશે. નવસારી જિલ્લાના સમગ્ર હદ વિસ્તારના અધિકાર ક્ષેત્રની અંદર જાહેર જગ્યામાં અથવા તો જાહેરમાં સાંભળી શકાય તેવી જગ્યામાં ડી.જે./ માઈક સિસ્ટમનો ઉપયોગ અધિકૃત કરેલ અધિકારીની લેખીત પરવાનગી સિવાય કરી શકાશે નહીં. તેમજ અવાજનું પ્રદુષણ ફેલાવી શકાશે નહી. પરવાનગી માટેની અરજી લેખિત હોવી જોઈએ અને તેનો ઉપયોગ કરનાર વ્યક્તિની તેના ઉપર સહી હોવી જોઈએ.
પરવાનગીની અરજી તેનો ઉપયોગ કરવાના હોય તે દિવસના સાત દિવસથી ઓછા નહી તેટલા સમય પહેલાં પરવાનગી કાઢી આપવા માટે અધિકૃત અધિકારીશ્રીને અરજી કરવાની રહેશે. પરંતુ વાજબી કારણ દર્શાવતા સાત દિવસ કરતા ઓછા સમયની અંદર માંગવામાં આવેલ પરવાનગી, તેમ કરવા માટે અધિકૃત અધિકારી, પોતાની વિવેક બુધ્ધિ અનુસાર આપી શકશે. માઈક સિસ્ટમ વાજીંત્રનો ઉપયોગ ઉપરોક્ત અવાજની માત્રા દર્શાવતા શીડયુલ પ્રમાણે સવારના ૦૬:૦૦ કલાક થી રાત્રિના ૧૦:૦૦ કલાક સુધી જ થશે. અવાજ પ્રદુષણ (નિયમ અને પ્રતિબંધ) નિયગ, ૨૦૦૦ ની જોગવાઈઓ પ્રમાણે સામાન્ય રીતે ડી.જે./માઈક સિસ્ટમ રાત્રિના ૧૦:૦૦ કલાક થી સવારના ૦૬:૦૦ કલાક સુધીના રામય દરમ્યાન વગાડી ન શકાય તેવી જોગવાઈઓ હોઈ, આ સમય માટે ડી.જે. / માઈક સિસ્ટમના ઉપયોગ માટે કોઈ પરવાનગી આપવામાં આવશે નહીં.
દરવર્ષે સરકારશ્રી તરફથી નકકી કરેલ દિવસો દરમિયાન આવી પરવાનગી રાતના ૧૦:૦૦ કલાકના જગ્યાએ ૧૨:૦૦ કલાક વાગ્યા સુધી મળી શકશે. કોઈ ઓડીટોરીયમ, કોન્ફરન્સ હોલ, કોમ્યુનીટી હોલ કે ખાનગી મકાન જેવા બંધ સ્થળો વિગેરેમાં માઈક સિસ્ટમ અંદરના ભાગે વગાડવા ઉપર કોઈ પ્રતિબંધ નથી. મંદિરો, ચર્ચ અને મસ્જીદોમાં માઈક સિસ્ટમ /વાજીંત્રનો અવાજ એ રીતે મર્યાદીત કરેલ હોવો જોઈએ કે તે સંકુલની હદ બહાર જાય નહીં. ગતિમાન વાહનમાંથી કોઈપણ માઈક સિસ્ટમ/ વાજીંત્ર સક્ષમ અધિકારીશ્રીની પરવાનગી સિવાય કોઈપણ હેતુ માટે વાપરવું નહી તથા ચલાવવું નહી. ડી.જે./ માઈક સિસ્ટમની પરવાનગી ધરાવનાર વ્યકિત, આસપાસના રહેવાસીઓ અથવા રાહદારીઓને અડચણ, હરકત, અગવડ, જોખમ, ભય અથવા નુકશાન કરે તો તેને અટકાવવા માટે અધિકૃત કોઈ પણ અધિકારીશ્રી તેને યોગ્ય લાગે તેટલી મુદત માટે કોઈપણ જગ્યાએ પરવાનગી ધરાવનારને ડી.જે./માઈક સિસ્ટમ વાપરવા માટે મનાઇ કરવાનો હુકમ કરી શકશે. ફરજ પરનાં અધિકારીશ્રી દ્વારા ઉપર જણાવેલ નિયમો તથા પરવાનગી પત્રમાં દર્શાવેલ વિસ્તાર અને સમય અંગેની શરતોનો કોઈ ભંગ કરે તો વાહન તથા ડી.જે./ માઈક સિસ્ટમ અને તેના ઉપકરણો જપ્ત કરી કાયદેસરની કાર્યવાહી કરી શકશે. સાઉન્ડ લિમિટર લગાવ્યા વિનાના કોઈપણ ડી.જે./ માઈક સિસ્ટમ/ લાઉડ સ્પિકર /પબ્લિક એડ્રેસ સિસ્ટમ/ સાઉન્ડ સિસ્ટમ વિગેરેનો જાહેરમાં ઉપયોગ કરી શકાશે નહી.
આ જાહેરનામાનો ભંગ અથવા ઉલ્લંઘન કરનાર વ્યક્તિને ભારતીય ન્યાય સંહિતાની કલમ-૨૨૩ મુજબ શિક્ષાને પાત્ર થશે.
