નવી દિલ્હી. પૃથ્વીના આંતરિક ભાગના પરિભ્રમણની ગતિ તેની સપાટીની તુલનામાં ધીમી પડી રહી છે. આ કારણે ભવિષ્યમાં પૃથ્વી પરના દિવસો ટૂંકા થઈ શકે છે. જો કે, દિવસની લંબાઈમાં ઘટાડો એક સેકન્ડ કરતાં ઓછો હશે.
એક નવા અભ્યાસમાં સ્પષ્ટ પુરાવા મળ્યા છે કે પૃથ્વીના આંતરિક ભાગના પરિભ્રમણની ઝડપ વર્ષ 2010માં ધીમી પડી હતી. પૃથ્વીનો આંતરિક ભાગ લોખંડ અને નિકલથી બનેલો નક્કર ગોળો છે. આ પ્રવાહી બાહ્ય કોર (પીગળેલી ધાતુઓથી બનેલું) ની અંદર સસ્પેન્ડ કરવામાં આવે છે અને ગુરુત્વાકર્ષણ દ્વારા સ્થાને રાખવામાં આવે છે.
આંતરિક અને બાહ્ય કોર મળીને પૃથ્વીના ત્રણ સ્તરોમાંથી એક બનાવે છે. પૃથ્વીના અન્ય બે સ્તરો આવરણ અને પોપડો છે. આવરણનું સ્તર બરફ અને ખડકોથી બનેલું છે. તેની પહોળાઈ આશરે 2900 કિલોમીટર હોવાનો અંદાજ છે. તેનું તાપમાન 500 થી 900 ડિગ્રી સેલ્સિયસની વચ્ચે હોય છે. પોપડો એ બાહ્ય પડ છે જેના પર આપણે જીવીએ છીએ. તેની જાડાઈ આશરે 0-60 કિમી છે. તે એક નક્કર ખડકનું સ્તર છે.
સંશોધકો સામાન્ય રીતે ધરતીકંપો દ્વારા મોકલવામાં આવેલા તરંગોના રેકોર્ડિંગનું વિશ્લેષણ કરીને કોરોનો અભ્યાસ કરે છે. ભૂકંપના તરંગોના રેકોર્ડિંગને સિસ્મોગ્રામ કહેવામાં આવે છે. યુ.એસ.એ.ની યુનિવર્સિટી ઓફ સધર્ન કેલિફોર્નિયામાં પૃથ્વી વિજ્ઞાનના પ્રોફેસર જ્હોન વિડાલે જણાવ્યું હતું કે જ્યારે મેં પહેલીવાર સિસ્મોગ્રામ જોયો ત્યારે હું ચોંકી ગયો હતો કારણ કે તે પરિવર્તનનો સંકેત આપી રહ્યો હતો.
વિડાલેએ કહ્યું કે જ્યારે અમે 20 વધુ સિસ્મોગ્રામ્સ જોયા તો અમને જાણવા મળ્યું કે તે બધા એક જ પેટર્ન તરફ નિર્દેશ કરે છે. પરિણામો સ્પષ્ટ હતા. દાયકાઓમાં પ્રથમ વખત આંતરિક ભાગ ધીમો પડી ગયો છે. આ અભ્યાસ નેચર જર્નલમાં પ્રકાશિત થયો છે. આંતરિક કોરનું ધીમું થવું એ વૈજ્ઞાનિક સમુદાયમાં ચર્ચાનો મુખ્ય મુદ્દો છે.
કેટલાક અભ્યાસો માને છે કે આંતરિક કોર પૃથ્વીની સપાટી કરતાં વધુ ઝડપથી ફરે છે. આંતરિક કોરનું પરિભ્રમણ બાહ્ય કોરમાં ઉત્પન્ન થતા ચુંબકીય ક્ષેત્ર અને પૃથ્વીના આવરણ સ્તરમાં ગુરુત્વાકર્ષણથી પ્રભાવિત થાય છે.
જો કે, લગભગ 40 વર્ષોમાં પ્રથમ વખત, આંતરિક કોર તેના આવરણ કરતાં ધીમા પરિભ્રમણને કારણે સપાટીની સાપેક્ષમાં પાછળ અને આગળ ખસતો હોવાનું માનવામાં આવે છે. વિડાલે કહે છે કે મોટાભાગના વૈજ્ઞાનિકોએ સમાન અથવા અલગ મોડલ માટે દલીલ કરી છે. પરંતુ અમારો અભ્યાસ સૌથી વિશ્વસનીય તારણો પૂરો પાડે છે.
