‘સરકારે શાળાઓમાં માસિક સ્રાવની સ્વચ્છતાની જમીની સ્થિતિ પર ધ્યાન આપવું જોઈએ’, સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્રને કહ્યું
સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્રને આ નીતિ લાગુ કરતાં પહેલાં શાળાઓમાં માસિક સ્રાવની સ્વચ્છતા અંગેની જમીનની સ્થિતિ સાથે સંબંધિત અરજીકર્તા દ્વારા પ્રકાશિત કરાયેલા પાસાઓને સ્પષ્ટ કરવા જણાવ્યું છે. 12 નવેમ્બરે સુનાવણી દરમિયાન, જસ્ટિસ જે.બી. પારડીવાલા અને પંકજ મિત્તલની બેન્ચે અધિક સોલિસિટર જનરલ ઐશ્વર્યા ભાટીને અરજદાર દ્વારા પ્રકાશિત કરાયેલા પાસાઓ પર ધ્યાન આપવા જણાવ્યું હતું.
નવી દિલ્હી. સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્રને શાળાઓમાં જમીન પર લાગુ કરતા પહેલા માસિક સ્વચ્છતા નીતિ સાથે સંબંધિત પાસાઓને સ્પષ્ટ કરવા જણાવ્યું છે. 12 નવેમ્બરે સુનાવણી દરમિયાન, જસ્ટિસ જે.બી. પારડીવાલા અને પંકજ મિત્તલની ખંડપીઠે અધિક સોલિસિટર જનરલ ઐશ્વર્યા ભાટીને અરજદાર દ્વારા પ્રકાશિત કરાયેલા પાસાઓ પર ધ્યાન આપવા અને આગામી સુનાવણી સુધી સ્થિતિ સ્પષ્ટ કરવા જણાવ્યું હતું. કેસની આગામી સુનાવણી 3 ડિસેમ્બરે થશે.
સુનાવણી દરમિયાન, સર્વોચ્ચ અદાલતને જણાવવામાં આવ્યું હતું કે કેન્દ્ર સરકારે શાળાઓમાં કન્યા વિદ્યાર્થીઓ માટે માસિક સ્રાવની સ્વચ્છતા અંગે રાષ્ટ્રીય નીતિ ઘડી છે. ASG ઐશ્વર્યા ભાટીએ જણાવ્યું હતું કે નીતિના યોગ્ય અને અસરકારક અમલીકરણ માટે હજુ ઘણું કરવાનું બાકી છે.
અરજદારના વકીલે દલીલ કરી હતી કે ઘડવામાં આવેલી નીતિ કોઈપણ રીતે અરજીમાં માંગવામાં આવેલી રાહતોને ધ્યાનમાં લેતી નથી. અરજદારના વકીલે હાઇલાઇટ કર્યું હતું કે જરૂરી માહિતી મેળવ્યા વિના અથવા જમીનની સ્થિતિનું મૂલ્યાંકન કર્યા વિના નીતિ ઘડવામાં આવી છે. અરજદારના વકીલે કોર્ટના ધ્યાન પર લાવ્યા કે અરજદારની મધ્યપ્રદેશના દમોહ જિલ્લાની તાજેતરની મુલાકાત દરમિયાન, અરજદારને જાણવા મળ્યું કે શાળાઓમાં કોઈ પટાવાળા નથી અને સરકારી માધ્યમિક શાળાઓમાં હાઉસકીપિંગ જેવી કોઈ વસ્તુ નથી.
મધ્યપ્રદેશની ઘણી શાળાઓની મુલાકાત લીધી અને પરિસ્થિતિ જોઈ, અત્યંત ગંભીર – અરજદાર
અરજદારે વિવિધ જિલ્લાઓમાં રહેતા વિવિધ લોકોની પૂછપરછ પણ કરી અને જાણવા મળ્યું કે પરિસ્થિતિ ખૂબ જ ગંભીર છે. અરજદારે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે મધ્યપ્રદેશના દમોહ જિલ્લામાં સેનેટરી પેડ આપવાની કોઈ સુવિધા નથી, ખાસ કરીને માધ્યમિક શાળાઓમાં (12 થી 15 વર્ષની વચ્ચે) અને જો કોઈ છોકરીને તેની જરૂર હોય, તો શાળાએ છોકરીને પૂછવામાં આવે છે. માટે
કોર્ટ 6 થી 12 ધોરણમાં ભણતી છોકરીઓને મફત સેનેટરી પેડ આપવા સરકારોને નિર્દેશ આપવાની માંગ કરતી અરજી પર સુનાવણી કરી રહી હતી. આ અરજી સામાજિક કાર્યકર્તા જયા ઠાકુરે વકીલ વરિન્દર કુમાર શર્મા અને વરુણ ઠાકુરના માધ્યમથી દાખલ કરી છે.
અરજદારે કહ્યું કે છોકરીઓ માસિક ધર્મની સ્વચ્છતા વિશે જાગૃત નથી.
અરજદારે જણાવ્યું હતું કે ગરીબ પૃષ્ઠભૂમિમાંથી આવતી 11 થી 18 વર્ષની વયની કિશોરીઓને ગંભીર મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડે છે. અરજદારે જણાવ્યું હતું કે આ કિશોરીઓને માસિક ધર્મ અને માસિક સ્રાવની સ્વચ્છતા વિશે વધુ જાણ નથી અને તેમના માતા-પિતા દ્વારા પણ તેમને શિક્ષણ આપવામાં આવ્યું નથી. આ કારણે તેમના સ્વાસ્થ્ય પર ગંભીર પરિણામો આવે છે.
