NITI Aayogના એક તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, ભારતમાં ટેક્નોલોજી અને ગ્રાહક-અનુભવ ક્ષેત્રો આગામી પાંચ વર્ષમાં 40 લાખ (4 મિલિયન) સુધીની નવી નોકરીઓનું સર્જન કરી શકે છે, ભલે ઓટોમેશન અમુક નિયમિત ભૂમિકાઓને વિસ્થાપિત કરે. નીતિ આયોગના CEO બીવીઆર સુબ્રહ્મણ્યમ દ્વારા અનાવરણ કરાયેલા આ લેટેસ્ટ પેપરનું શીર્ષક “Roadmap for Job Creation in the AI Economy” છે. આ અહેવાલ પર પ્રકાશ પાડે છે કે કેવી રીતે આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ કાર્ય, કામદારો અને કાર્યબળના લેન્ડસ્કેપને ફરીથી આકાર આપી રહ્યું છે. અહેવાલ ભારપૂર્વક જણાવે છે કે ટેક સેવા ક્ષેત્ર માટે AI જોખમો અને તકો બંનેને સમાવે છે.
ભારત એક ક્રોસ-રોડ પર છે, અને નોકરી બજાર પર એઆઈની અસર પર તાત્કાલિક ધ્યાન આપવાની જરૂર છે અને ‘બોલ્ડ અને વ્યૂહાત્મક કાર્ય યોજના’ તેની સંપૂર્ણ સંભાવનાને ખોલી શકે છે, એમ તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે.
“ભારતની તાકાત તેના લોકોમાં રહેલી છે. 9 મિલિયનથી વધુ ટેકનોલોજી અને ગ્રાહક અનુભવ વ્યાવસાયિકો અને વિશ્વના સૌથી મોટા યુવા ડિજિટલ પ્રતિભા સાથે, આપણી પાસે સ્કેલ અને મહત્વાકાંક્ષા બંને છે. હવે આપણને જેની જરૂર છે તે તાકીદ, દ્રષ્ટિ અને સંકલનની છે,” સુબ્રમણ્યમે કહ્યું.
વિક્ષેપને તકમાં ફેરવવા માટે, થિંક ટેન્કે રાષ્ટ્રીય AI પ્રતિભા મિશનનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે, જેનો ઉદ્દેશ્ય ભારતને AI કૌશલ્ય અને ક્ષમતાઓ માટે વૈશ્વિક કેન્દ્રમાં પરિવર્તિત કરવાનો છે. થિંક ટેન્ક AI વૃદ્ધિ માટે ત્રણ-સ્તંભ માળખું સૂચવે છે – શિક્ષણમાં AI સાક્ષરતાનો સમાવેશ કરવો, રાષ્ટ્રીય પુનઃકૌશલ્ય એન્જિન બનાવવું અને ભાગીદારી અને માળખાગત સહાય દ્વારા ભારતને AI પ્રતિભા માટે ચુંબક તરીકે સ્થાન આપવું.
ભારતીય AI પ્રતિભાની માંગ 2024-26 દરમિયાન 800,000-850,000 થી વધીને 1,250,000 થી વધુ થવાની ધારણા છે, જે 25% ના CAGR છે, જ્યારે હાલની પ્રતિભા ફક્ત 15% ના દરે વધી રહી છે.
ડેટા બેકબોન તરીકે કમ્પ્યુટર્સ અને વેબે AI ને વાસ્તવિકતા બનાવી છે. ભારતનું IT અને BPO ક્ષેત્ર $250 બિલિયનનું છે, જે આશરે 7.5 મિલિયન લોકોને રોજગારી આપે છે (2023 સુધીમાં). નીતિ આયોગના CEO BVR સુબ્રમણ્યમે જણાવ્યું હતું કે જો AI, યોગ્ય અભિગમ અને વધુ સારા સંકલન સાથે અનુસરવામાં આવે તો, 4 મિલિયન વધારાની નોકરીઓનું સર્જન કરી શકે છે. આ સંખ્યા 6 મિલિયન સુધી પણ વધી શકે છે.
