કુદરતની કરામત

જીવનમાં આવતા ઉતાર-ચઢાવ અને તેની પરિવર્તનની દિશામાં આપણે આપણું જીવનને પસાર કરીએ છીએ. તેમાં આવતાં પ્રશ્નો અને જવાબોની મયાજાળમાં ફસાયેલા રહીએ છીએ. આપણા સૌનાં જીવનમાં સમય અને ક્યારેક કુદરત દ્વારા નાની મોટી ઘટના બનતી જોઈ છે. ઘટના દ્વારા ઉદ્ભવેલા પ્રશ્નો અને તેમાંથી મળેલી યાદો વચ્ચે આપણે તેને હંમેશાં યાદ કરતા હોઈએ છીએ. ક્યારેક તે સમય આપણને આપણા લોકો સાથે જોડાયેલ રાખે છે અને ક્યારેક તેનાથી દૂર કરે છે.

સૂરજની પ્રથમ કિરણ પડતાં જ જીવન અને ધરતી બંને આળસ મરડીને પોતપોતાની કમાન સંભાળી રહ્યાં હતાં. પશુ, પક્ષી, વૃક્ષ ને માનવ પોતાના કાર્યોને પૂર્ણ કરવા માટે તેની શરૂઆત કરી રહ્યાં હતાં અને પોતપોતાના દિવસની રાહ ઉપર ચાલવા ને દોડવા લાગ્યાં હતાં.

રસ્તાઓ પર ચાલતા રાહબરી લોકો પોતપોતાની રાહ પર ચાલીને પોતપોતાની મંજિલને શોધી રહ્યા હતા. એમાં મને પણ ક્યાંય ચેન પડતું ન હતું. કાંઈ નવું કરવાની ચાહ અને નવા વિચાર, મારા જીવનપંથ પર સાથ આપનારી પ્રેરણા સાથે ચાલ્યો જતો હતો. દરરોજના સમય દરમિયાન માત્ર હું જ મારી સાથે હતો.

ત્યાં અચાનક પવન અને પવનની સાથે જોડાયેલ સમય પણ થંભી ગયો. પોતાને થંભાવી; તેને અટકાવીને મને પણ થોભાવી દીધો. ત્યાં અચાનક મારી નજર રસ્તાના જર્જરિત બાકડા ઉપર બેઠેલ આડેધડ વયની એક સ્ત્રી ઉપર પડી.

થોડા સમય માટે કશું સૂઝતું ન હતું. શું ચાલી રહ્યું છે? કશું થવા જઈ રહ્યું છે, કશું નવું થઈ રહ્યું છે? આવા ઘણા બધા વિચારો મનમાં વખોડાઈ રહ્યા હતા.

હું માત્ર એ દ્રશ્ય નિહાળી રહ્યો હતો. એ સ્ત્રી બાકડે બેઠેલી હતી. સ્ત્રીની હાલત અસ્થિર જણાતી હતી પણ લાગતું નહોતું કે તેઓ અસ્થિર મગજના છે. હું ઊંડો શ્વાસ લઈ સામે જોતો રહ્યો પણ તેની નજર તો એક પૂતળા પર હતી. જે આબેહૂબ નાના બાળક જેવું દેખાતું હતું.

સ્રી તે પૂતળાને મમતાભર્યા હાથ દ્વારા પંપાળતી – રમાડીતી, વહાલ કરતી હતી. તેના અમૃત સમાન એવા મુખથી મારો “દીકરો” “મારો ડાયો દીકરો” “મારો ડાયો ડાયો દીકરો” બોલી સંબોધી રહી હતી. તેની મમતા અને તેની મમતાનું આચળ છલકાઈ છલકાઈ તેની મમતાને સાબિત કરી રહ્યું હતું. મા નિર્મિત પ્રેમ શું છે ? તેની સાબિતી પુરવાર કરી રહી હતી.

તેની મમતાને જોઈને લાગતું હતું કે એક મા જાણે પોતાના બાળક ઉપર મમતા અને સાગરને છલકાવતી હોય. દ્રશ્ય જોઈ મારું હૃદય દ્રવી ઉઠ્યું. મને પળવાર માટે થયું શું બની રહ્યું છે ! બસ હું નિહાળતો રહ્યો…..

થોડો સ્વસ્થ થઈને મેં આગળ જોયું તો એક મકાનની અંદર એક વયોવૃદ્ધ દાદા બેઠેલા હતા. પોતાનું કામ પતાવીને આરામ ખુરશી પર આરામ કરી રહ્યા હોય તેવું જણાતું હતું. ચહેરા ઉપર જોઈને લાગ્યું કે, આ દાદા આ સ્ત્રીના પિતા હોઈ શકે. હું મારા અડગ મનના મુસાફર રૂપી પગને ઉપાડીને ઘરમાં પ્રવેશ્યો.

“દાદા નમસ્તે….!”

હું તમારાથી થોડે દૂર રૂપાવટીમાં રહું છું. અત્યારે અહીંથી પસાર થઈ રહ્યો હતો તો મારી નજર પેલા બહેન ઉપર પડી. તમે તેમને ઓળખો છો ? તેને શું થયું છે ? તે પૂતળા જોડે વહાલ ભર્યુ વર્તન કેમ કરી રહ્યા છે ?

દાદાએ વળતા જવાબમાં કહ્યું : “દીકરા… તે મારી દીકરી ઉષા છે. તેને તેના સાસરેથી તરછોડી દેવામાં આવી છે અને અત્યારે તે મારી સાથે રહે છે. તેનું મગજ હવે તેને સાથ નથી આપતું. તે માત્ર ને માત્ર તેનો આખો સમય તે પૂતળા જોડે પસાર કર્યા કરે છે. તેને પંપાળ્યા કરે છે અને રમાડતી રહે છે…”

દાદાના અવાજમાં દુઃખ અને તેની દીકરીની પીડા વ્યક્ત થઈ રહી હતી.

“દાદા એવું તો શું બન્યું કે અત્યારે તેમની હાલત આવી છે?”

“એક વર્ષ પહેલાં અમે તેનાં લગ્ન એક પૈસાદાર અને ખાનદાની પરિવાર સાથે કર્યા હતાં. તેઓને અમારી દીકરીને બહુ દુખ આપીને તરછોડી દીધી. અત્યારે તે બધા અભાગ્યા અમારી દીકરીને તરછોડીને રાજીખુશીથી રહે છે. મારી દીકરી ઉષાને ભગવાને પહેલાં ખોળે દીકરો આપ્યો હતો. પણ તે દીકરો મૃત્યુ પામ્યો. કાળની અને કુદરતની કરામત સામે કોનું ચાલવાનું છે ! તે સમય અમારા બધા માટે ખૂબ જ આકરો સમય હતો. અમે બધા ગમગીનીમાં ડૂબી ગયા હતા.”

“દીકરાને શું થયું હતું?”

“દીકરો સાત મહીનાનો હતો. દીકરાને અચાનક તાણ આંચકી (ખેંચ) ઉપડતા તેને હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યો પણ ડૉક્ટરની બેદરકારીને લીધે અમારી ઉષાને તેનો દીકરો ખોવો પડ્યો. ત્યાર પછીથી ઉષાની હાલત અસ્થિર અને દુઃખ ભરી રહે છે. અમે લોકોએ બહુ ઈલાજ કરાવ્યો પણ કશો ફરક પડ્યો નહીં.”

દાદાને થેંક્સ કહી હું ત્યાંથી નીકળી ગયો.

મમતાને ધન્યતા આપી કે અસ્થિર મગજના હોવા છતાં પણ માતાની મમતા એવી ને એવી જ રહે છે ! તેમાં કશો ફરક પડતો નથી. એટલે જ કહેવાયું છે કે “મા તે મા બીજા વગડાના વા !” અને આ કહેવત અહીં સાર્થક થતી હોય એવું મને લાગે છે.