સાણંદના ખેડૂત ગજેન્દ્રસિંહ વાઘેલા દ્વારા પ્રાકૃતિક ખેતી માટે 50 કરતાં વધુ ગાયોનું નિઃશુલ્ક ગૌદાન, નવું સામૂહિક આંદોલન જન્મે છે
રિપોર્ટર
હિતેન્દ્ર ગોસાઈ
અમદાવાદ
ગુજરાતના સાણંદ તાલુકામાંથી એક સંવેદનશીલ અને અનોખી પ્રવૃત્તિ સામે આવી છે, જે હવે કૃષિ ક્ષેત્રમાં સામૂહિક જાગૃતિ અને નવો વિશ્વાસ જગાવે છે. વિંછીયા ગામના ખેડૂત ગજેન્દ્રસિંહ વાઘેલા છેલ્લા 15 વર્ષથી ગૌશાળા સંચાલિત કરી રહ્યા છે અને પોતાના જીવનના મુખ્ય ઉદ્દેશ તરીકે પ્રાકૃતિક ખેતીનો વિસ્તાર અને પ્રચાર ઉપાડ્યો છે.
તેઓએ જણાવ્યું કે છેલ્લા ઘણા વર્ષોથી તેઓ માત્ર પ્રાકૃતિક ખેતી જ કરી રહ્યા છે અને ગુજરાતના વિવિધ વિસ્તારોમાં ખેડૂતોએ જ્યારે જીવામૃત, ઘનજીવામૃત અને જીવાણુ નાશક પદાર્થો બનાવવા માટે જરૂરી ગાયના ગોબર અને ગૌમૂત્રની સમસ્યા વ્યક્ત કરી, ત્યારે તેઓએ એક અનોખો નિર્ણય કર્યો. આર્થિક રીતે નબળા ખેડૂતોને પોતાના ખર્ચે ગાય આપવાનું નક્કી કર્યું.
ગજેન્દ્રસિંહ વાઘેલાએ અત્યાર સુધીમાં 50થી વધુ ગાયો નિઃશુલ્ક વિવિધ ખેડૂતોને આપી છે. તેમનો ધ્યેય છે કે દરેક પ્રાકૃતિક ખેતી કરનાર ખેડૂતના ખીલ્લે એક ગાય બાંધાઈ. તેઓ જણાવે છે કે, “પ્રાકૃતિક ખેતી માટે ગાયના ઉત્પાદનો ખૂબ જ અગત્યના છે. નાની વાછડીઓને ઉછેરવા મોંઘા પડે છે, તેથી અમે મોટાભાગે દૂધ આપતી ગાય જ આપીએ છીએ. જો ખેડૂત ગાય પાળવામાં અસમર્થ બને, તો તે ગાય પાછી અમારી ગૌશાળામાં લઈ આવી શકે છે. અમારા માટે ગાય કોઈ માલ નથી, તે સંસ્કૃતિ છે.”
ગજેન્દ્રસિંહના પરિવારની પણ આ સેવામાં મોટી ભૂમિકા છે. તેમના પિતા અને દાદા લાંબા સમયથી ગાય વેચવાનો વિરોધ કરતા આવ્યા છે. તેમને માન્યતા છે કે ગાય એક હરતું ફરતું દવાખાનું છે, જે માત્ર દૂધ નહીં પણ આરોગ્ય, સંસ્કાર અને કુદરતી ખેતીનો આધાર છે.
ગજેન્દ્રસિંહે અનેક ખેડૂત પરિવારોથી ફીડબેક મેળવી જણાવ્યું કે ગૌદાન બાદ ખેતીમાં ખાતરના ખર્ચમાં ભاری ઘટાડો થયો છે, જમીનનું વાળ પછાયું છે અને કુદરતી ઉપજમાં ગુણવત્તા વધી છે. ગાય દ્વારા મળતાં ગૌમૂત્ર, ગોબર, દૂધ અને ઘીનો ઘરેલૂ ઉપયોગથી પરિવારજનોના આરોગ્યમાં પણ સુધારો થયો છે.
ગજેન્દ્રસિંહ વાઘેલા તેમની ગૌશાળામાં હાલમાં કુલ 70 જેટલી ગાયો, વાછડીઓ અને વાછડા પાળી રહ્યા છે. તેઓ કહે છે, “આ અભિયાન માત્ર ગૌદાન પૂરતું નથી, પણ એ એક સંસ્કારનું વારસો છે. હું ઇચ્છું છું કે ગુજરાતના દરેક ખેડૂત પોતાને ગાય સાથે જોડે અને ખેતીને ફરીથી કુદરત તરફ વાળે.”
અહીં નોંધનીય છે કે આ પહેલ દ્વારા માત્ર ગાયનો દાન નહિ, પણ દરેક ગાય સાથે ખેડૂતને પ્રેરણા, આત્મવિશ્વાસ અને કુદરત સાથે જોડાણની ભેટ મળી રહી છે.
આવતી કાલે ગજેન્દ્રસિંહ વાઘેલા રાજ્યના અન્ય જિલ્લાઓમાં પણ ગૌદાન કાર્યક્રમ શરૂ કરવા ઈચ્છે છે અને જણાવે છે કે તેમને ઘણા યુવાનોનો સપોર્ટ મળી રહ્યો છે, જે સ્વયંસેવી રીતે ગૌશાળાની કામગીરીમાં સહભાગી થાય છે.
અંતે:
જ્યારે આખી દુનિયા રાસાયણિક ખેતીની પડઘમમાંથી બહાર આવવાનું માર્ગ શોધી રહી છે, ત્યારે સાણંદના ખેડૂત ગજેન્દ્રસિંહ વાઘેલાની આ પહેલ સમાજ માટે એક જીવંત ઉદાહરણ બની રહી છે—જે બતાવે છે કે ઉદ્દેશ સત્ય હોય અને મન નિઃસ્વાર્થ હોય, તો પરિવર્તન શક્ય બને છે.
