સમજણની સવાર : કૃષ્ણ એટલે ??

” સમજણની સવાર “

કૃષ્ણ એટલે ???

નાના, મોટા, અબાલ, વૃદ્ધ સૌ આ યુગ પુરુષ, મહાયોગી, પૂર્ણ પુરષોત્તમ, વિરાટ વિશ્વરૂપ વિષે પોતાંની સમજ અને ક્ષમતા મુજબ કઇ ને કઇ જાણતો જ હોય છે  છતાં પણ દરેક જન્માષ્ટમી વખતે કૃષ્ણ નવોજ લાગે. શા માટે ???

આ એક જ એવું જીવંત પાત્ર છે જે યુગ યુગાંતર થી આધુનિક જમાનામાં પણ સ્વીકૃત છે.   કૃષ્ણ એટલે આપણા જીવનનાં વિવિધ પાસાઓ સાથે જોડાયેલ એક સાર્વત્રિક સિદ્ધાંત છે. આજના યુગમાં, કૃષ્ણ આપણને જીવનમાં સંતુલન જાળવવા અને સુખી રહેવા માટે પ્રેરણા આપે છે. કૃષ્ણની વાર્તાઓ અને ઉપદેશો આપણને જીવનનાં મૂલ્યો સમજવામાં મદદ કરે છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, કૃષ્ણ એટલે પ્રેમ, કર્મ, સત્ય અને ધર્મનું પ્રતીક છે.  આજના આધુનિક જમાનામાં પણ કૃષ્ણનું મહત્વ ઓછું થયું નથી. કૃષ્ણના ઉપદેશો આજે પણ આપણા માટે પ્રસ્તુત છે. સ્વીકૃત છે. કૃષ્ણના જીવનમાંથી આપણે ઘણું શીખી શકીએ છીએ અને એક સારું જીવન જીવી શકીએ છીએ. કૃષ્ણના ઉપદેશો આજના યુવાનો માટે ખૂબ જ ઉપયોગી છે. કૃષ્ણના જીવન અને ઉપદેશોમાંથી આપણે ઘણું શીખી શકીએ છીએ અને એક સાચું અને સારું જીવન જીવી શકીએ છીએ. કૃષ્ણના ઉપદેશો માત્ર વ્યક્તિગત જીવનને જ નહીં, પરંતુ સમગ્ર સમાજને પણ પ્રભાવિત કરે છે. આજના સમયમાં, જ્યાં સમાજમાં અનેક પ્રકારની સમસ્યાઓ છે, ત્યાં કૃષ્ણના ઉપદેશો એક માર્ગદર્શક તરીકે કામ કરી શકે છે. કૃષ્ણના ઉપદેશો આજના સમાજ માટે ખૂબ જ પ્રસ્તુત છે. કૃષ્ણના ઉપદેશોને આપણા જીવનમાં અપનાવીને આપણે એક સારો સમાજ બનાવી શકીએ છીએ. કૃષ્ણના ઉપદેશો એ માત્ર ધાર્મિક ગ્રંથોમાં જ સીમિત નથી, પરંતુ આપણા રોજબરોજના જીવનમાં તેનું ખૂબ જ મહત્વ છે. માત્ર જરૂર છે અર્જુન બનીને ગ્રહણ કરવાની..

અહી આપણે થોડા મુદ્દાઓ પર ટૂંકમાં ચર્ચા કરીએ:

સાદી ભાષા અને સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, કૃષ્ણ એટલે:

*પ્રેમ અને ભક્તિનું પ્રતીક:* કૃષ્ણને પ્રેમ અને ભક્તિનું મૂર્ત સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. આપણા જીવનમાં આપણે જેને પ્રેમ કરીએ છીએ તે બધું જ કૃષ્ણનું સ્વરૂપ છે.

* કર્મયોગનું ઉદાહરણ:* કૃષ્ણે કર્મયોગનો સિદ્ધાંત આપ્યો હતો. એટલે કે, આપણે આપણું કર્મ કરતા રહેવું જોઈએ, પરંતુ તેના *ફળની ચિંતા ન કરવી* જોઈએ.

* જીવનનાં સંઘર્ષોમાં માર્ગદર્શક:* કૃષ્ણ આપણને જીવનનાં સંઘર્ષોમાં માર્ગદર્શન આપે છે. એટલેજ ગીતામાં કૃષ્ણે આપણને જીવનનાં રહસ્યો વિગતવાર સમજાવ્યા છે.

* ચેતન અને નિર્ગુણનું એકરૂપ:* કૃષ્ણને ચેતન અને નિર્ગુણ બંને માનવામાં આવે છે. એટલે કે, તે સર્જક અને સર્જન બંને છે.

* સત્ય અને ધર્મનું પ્રતીક:* કૃષ્ણ સત્ય અને ધર્મનું પ્રતીક છે. આપણે જીવનમાં હંમેશા સત્ય અને ધર્મના માર્ગ પર ચાલવું જોઈએ.

*આધુનિક જીવનનું કૃષ્ણ સાથે જોડાણ:

* તણાવ અને ચિંતા:* આજના ઝડપી જીવનમાં, કૃષ્ણના ઉપદેશો આપણને તણાવ અને ચિંતાથી દૂર રહેવામાં મદદ કરે છે.

* સામાજિક સંબંધો:* કૃષ્ણના જીવનમાંથી આપણે સારા માનવી બનવા અને સમાજમાં સહકાર આપવાનું શીખી શકીએ છીએ.

* આધ્યાત્મિકતા:* કૃષ્ણ આપણને આધ્યાત્મિક જીવન જીવવા માટે હમેશાં પ્રેરણા આપે છે.

* નેતૃત્વ:* કૃષ્ણ એક સારા કુશળ નેતા હતા. તેમના જીવનમાંથી આપણે સારા લોકોપયોગી નેતા બનવાનું શીખી શકીએ છીએ.

આધુનિક યુવાનો માટે કૃષ્ણ:

આજના યુવાનો માટે કૃષ્ણ એક આદર્શ વ્યક્તિ તેમજ વ્યક્તિત્વ છે. કૃષ્ણના જીવનમાંથી યુવાનો ઘણું શીખી શકે છે. જેમ કે:

* લક્ષ્ય પ્રાપ્તિ:* કૃષ્ણે નાની ઉંમરથી જ પોતાનું લક્ષ્ય નક્કી કર્યું હતું અને તેને પ્રાપ્ત કરવા માટે કઠોર મહેનત કરી હતી.

* સંઘર્ષનો સામનો:* કૃષ્ણને જીવનમાં જન્મથીજ ઘણા સંઘર્ષોનો સામનો કરવો પડ્યો હતો, પરંતુ તે ક્યારેય હાર્યા નહીં.

* સકારાત્મક વિચારસરણી:* કૃષ્ણ હંમેશા સકારાત્મક વિચારો રાખતા અને અનુસરતા હતા.

* સાહસ:* કૃષ્ણ એક સાહસી વ્યક્તિ હતા. તેમણે હંમેશા નવા કામ કરવાની કોશિશ કરી હતી.

કૃષ્ણના ઉપદેશો અને આધુનિક યુવાનો

* તણાવ મુક્તિ:* કૃષ્ણની ભક્તિ અને ધ્યાન આપણને તણાવ અને ચિંતાથી દૂર રાખવામાં મદદ કરે છે. આજના યુવાનો માટે, જ્યાં સ્પર્ધા અને દબાણ ખૂબ વધુ છે, ત્યાં આ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.

* સાહસ અને નવીનતા:* કૃષ્ણ હંમેશા નવી વસ્તુઓ અજમાવવા માટે તત્પર રહેતા હતા. આજના યુવાનોને પણ નવી વસ્તુઓ શીખવા અને નવા અનુભવો મેળવવા માટે પ્રેરિત કરે છે.

* સંબંધો:* કૃષ્ણના જીવનમાંથી આપણે સારા સંબંધો કેવી રીતે બનાવવા અને જાળવવા તે શીખી શકીએ છીએ.

* આત્મવિશ્વાસ:* કૃષ્ણ હંમેશા પોતાના પર વિશ્વાસ રાખતા હતા. આજના યુવાનોને પણ પોતાના પર વિશ્વાસ રાખવા માટે પ્રેરિત કરે છે.  આત્મવિશ્વાસ દ્વારાજ સર્વસ્વ સંભવ છે જે કૃષ્ણ એ સાર્થક કરી બતાવ્યું છે.

કૃષ્ણ અને સોશિયલ મીડિયા

આજના યુવાનો સોશિયલ મીડિયા પર ઘણો સમય વિતાવે છે. કૃષ્ણના ઉપદેશો આપણને સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ સકારાત્મક રીતે કરવામાં મદદ કરી શકે છે. જેમ કે,

* નકારાત્મકતાથી દૂર રહેવું:* સોશિયલ મીડિયા પર ઘણી બધી નકારાત્મકતા હોય છે. કૃષ્ણના ઉપદેશો આપણને નકારાત્મકતાથી દૂર રહેવામાં મદદ કરે છે.

* સકારાત્મક સમાજનું નિર્માણ:* સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ સકારાત્મક સમાજનું નિર્માણ કરવા માટે કરી શકાય છે.

કૃષ્ણ અને આધુનિક સમસ્યાઓ

આજના સમયમાં યુવાનો ઘણી સમસ્યાઓનો સામનો કરે છે, જેમ કે:

* નોકરીની ચિંતા:* કૃષ્ણના કર્મયોગના સિદ્ધાંત આપણને નોકરીની ચિંતા ન કરવા અને આપણું કામ સારી રીતે કરવા માટે પ્રેરિત કરે છે.

* સંબંધોમાં સમસ્યાઓ:* કૃષ્ણના જીવનમાંથી આપણે સંબંધોને કેવી રીતે સુધારવા અને કેમ સુચારૂરૂપ બનાવવા તે શીખી શકીએ છીએ.

* માનસિક સ્વાસ્થ્ય:* કૃષ્ણની ભક્તિ અને ધ્યાન આપણને માનસિક રીતે સ્વસ્થ રહેવામાં મદદ કરે છે.

*પ્રેરણા સ્ત્રોત:*  કૃષ્ણ આજે પણ યુવાનો માટે એક મહત્વનો પ્રેરણાનો સ્ત્રોત છે અને રહેશે.  કૃષ્ણના ઉપદેશો આપણને જીવનમાં સફળ થવા શાંત અને સુખી રહેવા માટે મદદ કરે છે.

* કર્મયોગ:* આજના યુવાનો ઘણીવાર પરિણામો વિશે વધુ ચિંતિત રહે છે. કૃષ્ણ કહે છે કે, આપણે ફક્ત આપણું કર્મ કરવું જોઈએ, પરિણામ વિશે ચિંતા ન કરવી જોઈએ. આ ઉપદેશ આજના યુવાનોને સ્પર્ધાત્મક દુનિયામાં શાંત રહેવા અને પોતાનું કામ સારી રીતે કરવામાં મદદ કરે છે.

* નિસ્વાર્થ સેવા:* કૃષ્ણ કહે છે કે, નિસ્વાર્થ સેવા કરવાથી આત્મતૃપ્તિ મળે છે. આજના સમાજમાં, જ્યાં સ્વાર્થ વધી રહ્યો છે, ત્યાં નિસ્વાર્થ સેવા કરવાનો સંદેશ ખૂબ જ મહત્વનો છે.

* સત્ય અને ધર્મ:* કૃષ્ણ સત્ય અને ધર્મનું પ્રતીક છે. આજના યુવાનોને સત્ય અને ધર્મના માર્ગ પર ચાલવા માટે પ્રેરિત કરે છે.

* આત્મવિશ્વાસ:* કૃષ્ણ કહે છે કે, આપણે પોતાના પર વિશ્વાસ રાખવો જોઈએ. આજના યુવાનોને પોતાની ક્ષમતાઓ પર વિશ્વાસ કરવા અને પોતાના લક્ષ્યો પ્રાપ્ત કરવા માટે પ્રેરિત કરે છે.

* સંતુલિત જીવન:* કૃષ્ણ કહે છે કે, આપણે જીવનમાં સંતુલન જાળવવું જોઈએ. આજના યુવાનો ઘણીવાર એક જ કામમાં વધુ પડતાં મશગૂલ થઈ જાય છે, જેના કારણે તેઓ પોતાના સ્વાસ્થ્ય અને સંબંધોને નજરઅંદાજ કરી દે છે. કૃષ્ણના ઉપદેશો આપણને જીવનમાં સંતુલન જાળવવામાં મદદ કરે છે.

કૃષ્ણ અને સોશિયલ મીડિયા:

* સકારાત્મક ઉપયોગ:* કૃષ્ણ કહે છે કે, આપણે દરેક વસ્તુનો સકારાત્મક ઉપયોગ કરવો જોઈએ. આજના યુવાનો સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ જ્ઞાન મેળવવા, નવા લોકોને મળવા અને પોતાના વિચારો વ્યક્ત કરવા માટે કરી શકે છે. નહીં કે અન્યોને કષ્ટ દાયક બનવા.

* નકારાત્મકતાથી દૂર રહેવું:* સોશિયલ મીડિયા પર ઘણી બધી નકારાત્મકતા હોય છે. કૃષ્ણના ઉપદેશો આપણને નકારાત્મકતાથી દૂર રહેવામાં મદદ કરે છે.

આધુનિક સમસ્યાઓ અને કૃષ્ણ:

* માનસિક સ્વાસ્થ્ય:* આજના યુવાનો માનસિક સ્વાસ્થ્યની સમસ્યાઓથી પીડાય છે. કૃષ્ણની ભક્તિ અને ધ્યાન આપણને માનસિક રીતે સ્વસ્થ રહેવામાં મદદ કરે છે.

* ડિપ્રેશન:* ઘણા યુવાનો ડિપ્રેશનથી પીડાય છે. કૃષ્ણના ઉપદેશો આપણને ડિપ્રેશનથી બહાર આવવામાં મદદ કરે છે.

* એકલતા:* આજના યુવાનો ઘણીવાર એકલતા અનુભવે છે. કૃષ્ણ કહે છે કે, આપણે હંમેશા પરમાત્મા સાથે જોડાયેલા રહીએ. આ આપણને એકલતાનો અનુભવ કરતાં અટકાવે છે.

* સમાજ સેવા:* કૃષ્ણ કહે છે કે, આપણે સમાજ સેવા કરવી જોઈએ. આજના સમાજમાં, જ્યાં ઘણા લોકો ગરીબી, અછત અને અન્યાયનો સામનો કરી રહ્યા છે, ત્યાં સમાજ સેવાની જરૂરિયાત વધુ છે.

* સમાજમાં સહકાર:* કૃષ્ણ કહે છે કે, આપણે સમાજમાં સહકાર આપવો જોઈએ. આજના સમાજમાં, જ્યાં સ્પર્ધા વધી રહી છે, ત્યાં સહકારની જરૂરિયાત લગભગ ડબલ થી પણ વધુ છે.

* સમાજમાં સમાનતા:* કૃષ્ણ કહે છે કે, સમાજમાં બધા લોકો સમાન છે. આજના સમાજમાં, જ્યાં જાતિ, વર્ણ અને લિંગના આધારે ભેદભાવ થાય છે, ત્યાં સમાનતાનો સંદેશ ખૂબ જ મહત્વનો છે.

* સમાજમાં શાંતિ:* કૃષ્ણ કહે છે કે, આપણે સમાજમાં શાંતિ જાળવવી જોઈએ. આજના સમાજમાં, જ્યાં હિંસા, અરાજકતા અને અશાંતિ વધી રહી છે, ત્યાં શાંતિનો સંદેશ ખૂબ જ મહત્વનો છે.

આધુનિક સમાજમાં કૃષ્ણના ઉપદેશોની સુસંગતતા:

* વૈશ્વિક ગામ:* આજે આપણે એક ગ્લોબલ વિલેજમાં રહીએ છીએ. કૃષ્ણના ઉપદેશો આપણને વિશ્વના તમામ લોકો સાથે સહકાર અને સમાનતાથી જીવવાનું શીખવે છે.

* ટેકનોલોજી:* ટેકનોલોજીએ આપણા જીવનને તદ્દન બદલી નાખ્યું છે. કૃષ્ણના ઉપદેશો આપણને ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ હમેશાં સકારાત્મક રીતે કરવાનું શીખવે છે.

* પર્યાવરણ:* આજે પર્યાવરણની સમસ્યાઓ ખૂબ ગંભીર બની ગઈ છે. કૃષ્ણના ઉપદેશો આપણને પર્યાવરણનું રક્ષણ અને પાલન કરવા માટે પ્રેરિત કરે છે.

* ધર્મ અને આસ્થા:* આજના સમયમાં ધર્મ અને આસ્થાને લઈને ઘણી બધી ચર્ચાઓ થાય છે. કૃષ્ણના ઉપદેશો આપણને બધા ધર્મોનું સન્માન કરવા અને સહનશીલતાથી જીવવાનું શીખવે છે.

સમાજમાં સમાનતા અને ન્યાય:

* જાતિવાદ અને ભેદભાવ:* કૃષ્ણએ જાતિવાદ અને કોઈપણ પ્રકારના ભેદભાવનો વિરોધ કર્યો હતો. તેમણે સૌને સમાન માન્યા હતા. આજે પણ આપણા સમાજમાં જાતિ, વર્ણ અને લિંગના આધારે ભેદભાવ થાય છે. કૃષ્ણના ઉપદેશો આપણને સૌને સમાન માનવા અને ભેદભાવ દૂર કરવા માટે પ્રેરિત કરે છે.

* ન્યાય:* કૃષ્ણે ન્યાય અને નિષ્પક્ષતા પર ભાર મૂક્યો હતો. આજે પણ આપણા સમાજમાં ઘણા લોકોને ન્યાય મળતો નથી. કૃષ્ણના ઉપદેશો આપણને ન્યાય માટે લડવા અને દરેકને ન્યાય અપાવવા માટે પ્રેરિત કરે છે.

સમાજમાં શાંતિ અને સહકાર:

* હિંસા:* કૃષ્ણએ હિંસાનો વિરોધ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું હતું કે, સમસ્યાઓનું નિરાકરણ હિંસાથી નહીં, પરંતુ શાંતિપૂર્ણ માર્ગે કરવું જોઈએ. આજે પણ આપણા સમાજમાં ઘણી બધી હિંસા થાય છે. કૃષ્ણના ઉપદેશો આપણને શાંતિ જાળવવા અને હિંસાથી દૂર રહેવા માટે પ્રેરિત કરે છે.

* સહકાર:* કૃષ્ણે સહકારનું મહત્વ સમજાવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું હતું કે, સહકારથી જ આપણે મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓમાંથી બહાર આવી શકીએ છીએ. આજે  આપણા સમાજમાં સહકારની જરૂરિયાત સૌથી વધુ છે.

સમાજમાં પરિવર્તન:

* સમાજ સુધારણા:* કૃષ્ણએ સમાજ સુધારણા પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે અન્યાય અને અધર્મ સામે લડવાનું કહ્યું હતું. આજે પણ આપણા સમાજમાં ઘણા બધા સુધારાની જરૂર છે. કૃષ્ણના ઉપદેશો આપણને સમાજ સુધારણા માટે પ્રેરિત કરે છે.

* નવી પેઢી:* કૃષ્ણે નવી પેઢીને સારા નાગરિક બનવા માટે પ્રેરિત કર્યા હતા. આજે પણ આપણે નવી પેઢીને સારા નાગરિક બનવા માટે શીખવવું જોઈએ.

આધુનિક સમસ્યાઓ અને કૃષ્ણના ઉપદેશો:

* ગરીબી:* કૃષ્ણે ગરીબી દૂર કરવા પર ભાર મૂક્યો હતો. આજે પણ આપણા સમાજમાં ગરીબી એક મોટી સમસ્યા છે. કૃષ્ણના ઉપદેશો આપણને ગરીબોની મદદ કરવા માટે પ્રેરિત કરે છે.

* ભ્રષ્ટાચાર:* કૃષ્ણએ ભ્રષ્ટાચારનો વિરોધ કર્યો હતો. આજે પણ આપણા સમાજમાં ભ્રષ્ટાચાર એક મોટી સમસ્યા છે. કૃષ્ણના ઉપદેશો આપણને ભ્રષ્ટાચારનો વિરોધ કરવા માટે પ્રેરિત કરે છે.

છેલ્લે :

કૃષ્ણના ઉપદેશો આજના સમાજ માટે ખૂબ જ પ્રસ્તુત છે. કૃષ્ણના ઉપદેશો અને ઉદેશો ને  આપણા જીવનમાં સ્વીકારીને, અપનાવીને આપણે એક સારો સમાજ બનાવી શકીએ છીએ. જે સર્વ સ્વીકૃત હશે… અસ્તુ !!  જયતિ મંગલમ !!

આગામી લેખ માં મળીએ એક નવાજ સાંપ્રત વિષય ઉપર વિગતવાર ચર્ચા સાથે..   

લેખક : *અલખ આધાર*  ઈ -મેઈલ : *[email protected]*

આપના અભિપ્રાય અવશ્ય મોકલી આપો ….