અરવલ્લી
અહેવાલ :હિતેન્દ્ર પટેલ
અરવલ્લી જિલ્લાના સખી વન સ્ટોપ સેન્ટર ખાતે પ્રાકૃતિક ખેતીની પહેલ
અરવલ્લી જિલ્લામાં સ્થિત સખી વન સ્ટોપ સેન્ટર મહિલાઓના સશક્તિકરણ અને સુરક્ષા માટેનું એક મહત્વનું કેન્દ્ર છે. આ સેન્ટર ખાતે મહિલાઓ માટે સેવાઓ ઉપરાંત પર્યાવરણને અનુકૂળ પ્રાકૃતિક ખેતીની પહેલ પણ શરૂ કરવામાં આવી છે. આ પહેલ હેઠળ, સેન્ટરના પરિસરમાં સુંદર રીતે વિવિધ શાકભાજી અને અન્ય છોડનું ઉછેર કરવામાં આવે છે, જેની સંપૂર્ણ માવજત અહીં કાર્યરત મહિલાઓ દ્વારા કરવામાં આવે છે. આ શાકભાજીનો ઉપયોગ સેન્ટરના રસોડામાં થાય છે, જેનાથી ખોરાકની ગુણવત્તા અને આરોગ્ય બંનેમાં વધારો થાય છે.
પ્રાકૃતિક ખેતી એ રાસાયણિક ખાતરો અને જંતુનાશકોનો ઉપયોગ વિના,સખી વન સ્ટોપ સેન્ટરમાં આ ખેતી માટે જૈવિક ખાતરો જેવા કે ગૌમૂત્ર, છાણખાતર,નો ઉપયોગ થાય છે. આ ઉપરાંત, વિવિધ પાકોનું મિશ્ર ખેતર રોપવામાં આવે છે, જેનાથી જમીનની ફળદ્રુપતા જળવાય છે અને જંતુઓનો ઉપદ્રવ ઘટે છે. મહિલાઓ દ્વારા નિયમિત નિંદણ, પાણી આપવું અને છોડની સંભાળ જેવી પ્રવૃત્તિઓ હાથ ધરવામાં આવે છે, જે તેમની કૌશલ્ય વૃદ્ધિમાં પણ મદદરૂપ બને છે.
પ્રાકૃતિક ખેતીના અનેક ફાયદા છે. પ્રથમ, આ રીતે ઉગાડવામાં આવેલા શાકભાજી રાસાયણમુક્ત હોવાથી આરોગ્ય માટે અત્યંત લાભદાયી છે. બીજું, આ ખેતી પર્યાવરણને નુકસાન પહોંચાડતી નથી, કારણ કે તેમાં જમીન, પાણી અને હવાનું પ્રદૂષણ થતું નથી. ત્રીજું, આ પદ્ધતિ ખેડૂતોની આર્થિક બચત કરે છે, કારણ કે રાસાયણિક ખાતરો અને જંતુનાશકોનો ખર્ચ બચે છે. આ ઉપરાંત, પ્રાકૃતિક ખેતી જમીનની ફળદ્રુપતા લાંબા સમય સુધી જાળવી રાખે છે અને જૈવવિવિધતાને પ્રોત્સાહન આપે છે. સખી વન સ્ટોપ સેન્ટરની આ પહેલ મહિલાઓને આર્થિક અને સામાજિક રીતે સશક્ત બનાવે છે, કારણ કે તેઓ ખેતીની સાથે આજીવિકાની તકો પણ મેળવે છે.સખી વન સ્ટોપ સેન્ટર ખાતેની પ્રાકૃતિક ખેતીની આ પહેલ માત્ર આરોગ્ય અને પર્યાવરણની દૃષ્ટિએ અને મહિલા સશક્તિકરણની દૃષ્ટિએ પણ એક આદર્શ ઉદાહરણ છે.
