દેશના દરેક વકીલે વર્ષમાં ઓછામાં ઓછો એક ગરીબ વ્યક્તિનો કેસ મફતમાં લડવો ફરજિયાત બનાવવો જોઈએ.:કાયદા મંત્રાલય
ભારતના કાયદા મંત્રાલય દ્વારા એક આંતરિક રિપોર્ટ જાહેર કરવામાં આવ્યો છે, જેમાં ઘણા ચોંકાવનારા તથ્યો સામે આવ્યા છે. આ રિપોર્ટ અનુસાર, દેશમાં લગભગ 80 ટકા લોકો એવા છે જે કાનૂની સહાય મેળવવા માટે પાત્ર તો છે, પરંતુ તેઓને મફત કાનૂની સહાય મળી રહી નથી. આ આંતરિક અહેવાલ જાહેર કરવાની સાથે, કાયદા મંત્રાલય દ્વારા કેટલાક સૂચનો આપવામાં આવ્યા છે. એવું સૂચન કરવામાં આવ્યું છે કે દેશના દરેક વકીલે વર્ષમાં ઓછામાં ઓછો એક ગરીબ વ્યક્તિનો કેસ મફતમાં લડવો ફરજિયાત બનાવવો જોઈએ. આનાથી એવા લાખો લોકોને મદદ મળશે જેઓ વકીલની ફી ભરી શકતા નથી. ‘
આ સૂચન હેઠળ, કેન્દ્રીય કાયદા મંત્રાલય એવી માર્ગદર્શિકા બનાવવાનું વિચારી રહ્યું છે જે વકીલોને જાહેર સેવા સાથે જોડી શકે. આ માર્ગદર્શિકા હેઠળ, બધા વકીલો માટે ગરીબ અને જરૂરિયાતમંદ લોકોને કાનૂની સહાય પૂરી પાડવાનું ફરજિયાત બનાવવું જોઈએ, જેથી આવા લોકો મફત કાનૂની સહાય મેળવી શકે.
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, કાયદા મંત્રાલયના આંતરિક અહેવાલમાં ઉલ્લેખ છે કે દેશની જેલોમાં 4 લાખથી વધુ કેદીઓ છે. જેમાંથી 70 ટકા કેદીઓ કેસ પેન્ડિંગ હોવાને કારણે જેલમાં સજા ભોગવી રહ્યા છે. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે પેન્ડિંગ કેસોમાં 90 ટકા કેદીઓ એવા છે જે મફત કાનૂની સહાય મેળવવા માટે પાત્ર છે, પરંતુ તેમને આ મદદ મળી રહી નથી.
કાયદા મંત્રાલય વતી વરિષ્ઠ વકીલો, નિષ્ણાતો અને લીગલ સર્વિસ ઓથોરિટીના અધિકારીઓ પાસેથી આ અંગેના સૂચનો લેવામાં આવ્યા હતા. હવે મંત્રાલય આ સૂચનોનો સમાવેશ કરીને માર્ગદર્શિકા બનાવી રહ્યું છે. ટૂંક સમયમાં તેનો ડ્રાફ્ટ તૈયાર કરીને પબ્લિક ડોમેનમાં મૂકવામાં આવશે. આ પછી તેને અમલીકરણ માટે બાર કાઉન્સિલ ઓફ ઈન્ડિયાને મોકલવામાં આવશે.
મંત્રાલય દ્વારા પ્રાપ્ત સૂચનો
- વકીલોનું મહેનતાણું વધારવા અને તેમને પ્રમાણપત્ર આપવાનું સૂચન કરવામાં આવ્યું છે. દરેક વકીલ વર્ષમાં એક ગરીબ વ્યક્તિ માટે ઓછામાં ઓછો એક કેસ મફતમાં લડશે. આ અંગે બાર કાઉન્સિલ ઓફ ઈન્ડિયા દ્વારા સૂચનાઓ જારી કરવામાં આવશે.
- જે વકીલો આવું કરશે તેઓ જ સ્ટેટ બાર કાઉન્સિલ અથવા બાર કાઉન્સિલ ઓફ ઈન્ડિયા તરફથી કોઈ રાહત મેળવવા માટે પાત્ર બનશે.
- કેન્દ્ર સરકારની મદદથી, સુપ્રીમ કોર્ટ અને તમામ હાઈકોર્ટના વકીલોને જોડીને એક પેનલ બનાવવામાં આવશે. આ પેનલ ગરીબ અને જરૂરિયાતમંદોને મફત કાનૂની સહાય પૂરી પાડશે.
- મુક્ત કેસ લડતા વકીલો કેસ માટે કોઈપણ પક્ષકાર પાસેથી પૈસાની માંગ કરી શકશે નહીં. આનું નિરીક્ષણ બાર એસોસિએશન દ્વારા કરવામાં આવશે.
- ગરીબ વ્યક્તિનો કેસ લડવા માટે નિયુક્ત કરાયેલા વકીલને બાર એસોસિએશન દ્વારા તેમના યોગદાનના આધારે એક ખાસ પ્રમાણપત્ર આપવામાં આવશે.
- વરિષ્ઠ વકીલ, ન્યાયિક અધિકારી, હાઇકોર્ટના ન્યાયાધીશ, સુપ્રીમ કોર્ટના ન્યાયાધીશની જગ્યાઓ માટે અરજી કરનારા વકીલોની યોગ્યતાનું મૂલ્યાંકન કરતી વખતે, જાહેર હિતમાં લડાયેલા કેસોને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવશે.
- લીગલ સર્વિસ ઓથોરિટીમાં કેસ માટે વકીલોને મળતા મહેનતાણામાં વધારો કરવાનું પણ સૂચન કરવામાં આવ્યું છે. હાલમાં વકીલોને રૂ. 1500થી રૂ. 7500 સુધીનું મહેનતાણું મળે છે.
- લીગલ સર્વિસ ઓથોરિટી દેશભરમાં મફત કાનૂની સલાહ વિશે માહિતી આપવા માટે જાગૃતિ અભિયાન ચલાવશે.
