*”📻 રાષ્ટ્રીય પ્રસારણ દિવસ”*
*”રેડિયોની ધ્વનિ એ રાષ્ટ્રની ઓળખ”*
તારીખ: ૨૩ જુલાઈ
દિવસ: રાષ્ટ્રીય પ્રસારણ દિવસ
*”(National Broadcasting Day)”*
રેડિયો વિષે શું લખવુ? શું ન લખવું?? આઝાદ ભારતમાં વરસો સુધી લોકોના મનોરંજન અને જાણકારીનુ હાથ વગુ માધચયમ હાલ નવા રંગરૂપમાં ભલે છે પરંતુ સ્ટેશન પકડવાની મથામણ, ફ્રીક્વન્સી વધઘટ થાય, કોઇવાર રેડીયાને “થપ થપ” કરવો પણ અંગથી અળગો ન કરવો ……આવો રેડીયો જીવનનો જ એક ભાગ છે આઝાદી પછી યુદ્ધ,કટોકટી,ભાષણો, કટોકટી, કુદરતી કોપ,અકસ્માતો,ક્રિકેટ, ચુંટણી,ગીત સંગીત,ભક્તિ યાત્રા ,યુવાનો ,ખેડૂતો,રોજગાર વગેરે માહિતી આપતુ આ એકમાત્ર માધ્યમ રેડીયો એ કોઇ વસ્તુ નથી પરંતુ એ જમાનાના AI થી કમપણ નહતુ અને તેના ટાઇમટેબલ મુજબ લોકો ગોઠવાય જતા રેડીયો લઇને, વાહ રેડીયો, આહ રેડિયો
દર વર્ષે ૨૩ જુલાઈએ રાષ્ટ્રીય પ્રસારણ દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે, જે ભારતીય રેડિયો ઇતિહાસના એક ઐતિહાસિક તબક્કાને યાદ કરાવે છે. વર્ષ 1927માં આ જ દિવસે મુંબઈ શહેરમાંથી પ્રથમવાર ભારતીય પ્રસારણ કંપની (Indian Broadcasting Company) દ્વારા radio broadcast શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. આ પ્રસંગે ભારતે પ્રસારણ ક્ષેત્રે પ્રથમ પગલાં ભર્યા હતાં.
*”🎙️ રેડિયોનો ઉદ્ભવ અને લાઇસેન્સ સિસ્ટમ”*
શરૂઆતમાં રેડિયો એક નવું અને અદભૂત સાધન હતું, જેનો ઉપયોગ માત્ર હવામાન અને સંદેશાવ્યવહાર માટે થતો હતો. જોકે, સમય સાથે તેનો ઉપયોગ સામાજિક અને સાંસ્કૃતિક વાતાવરણમાં પણ વધવા લાગ્યો. વરિષ્ઠ નાગરિકો યાદ કરશે કે શરૂઆતના સમયમાં રેડિયો ધરાવવો પણ એક લક્ઝરી માનવામાં આવતો અને તેના માટે લાઇસેન્સ લેવુ ફરજિયાત હતુ ઘરમાં રેડિયો હોય તો તેના વપરાશ માટે વાર્ષિક લાઇસેન્સ ફી ભરવી પડતી
*”🪖 યુદ્ધકાળે રેડિયોની ભૂમિકા”*
રેડિયોએ ખાસ કરીને દ્વિતીય વિશ્વયુદ્ધ અને સ્વતંત્રતા સંઘર્ષ દરમિયાન માહિતીનાં શક્તિશાળી માધ્યમ તરીકે ખૂબ મોટી ભૂમિકા ભજવી હતી. વિશ્વયુદ્ધ દરમ્યાન રેડિયોએ જ સાથી દેશોની આગળની રણનીતિ અને વિજ્ઞાનકથાઓ સામાન્ય નાગરિકો સુધી પહોંચાડી હતી. ભારત ની પ્રજા માટે આકાશવાણીએ દેશભક્તિના પ્રેરક સંગીત અને સંદેશાઓ દ્વારા જાગૃતિ ફેલાવી હતી.
.
*”📡 રેડિયોની લોકપ્રિયતા અને ઉપયોજિતતા”*
રેડિયોએ સમગ્ર ભારતમાં ભૌગોલિક અને ભાષાકીય ભિન્નતાઓ વચ્ચે પુલનું કામ કર્યું છે. ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં જ્યાં અન્ય મિડિયા પહોંચ્યા નહોતા, ત્યાં રેડિયોએ શિક્ષણ, કૃષિ માહિતી, મનોરંજન અને આરોગ્ય જાગૃતિ પહોંચાડી. આજે પણ FM, કોમ્યુનિટી રેડિયો અને ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ્સ દ્વારા તેનું મહત્વ યથાવત્ છે.
*”🔚 ઉપસંહાર”*
૨૩ જુલાઈ એ માત્ર તિથિ નથી, પણ રેડિયોની ભાવનાત્મક યાત્રાનો એક વિશિષ્ટ સ્મરણદિન છે. આજે જ્યારે ટેકનોલોજી આગળ વધી છે, ત્યારે પણ રેડિયો એક માનવિય જોડાણ છે — જે અવાજ દ્વારા લોકોનાં હૃદય સાથે સંવાદ સ્થાપે છે.
*”📢 એક અવાજ – હજારો હૃદયોને સ્પર્શે, એ છે રેડિયો.”*
ચાલો, રાષ્ટ્રીય પ્રસારણ દિવસ નિમિત્તે એ અવાજને ફરી યાદ કરીએ.
.સંકલન સહાયક………*અતુલભાઈ ઠક્કર*………….
પ્રસ્તુતિ -ભરત જી.ભોગાયતા
_________________
regards
bharat g.bhogayata
Journalist (gov.accredate)
b.sc.,ll.b.,d.n.y.(GAU),journalism (hindi),ind. relation &personal mnmg.(dr.rajendraprasad uni.)
