છત્રપતિ શિવાજી મહારાજના ગુરૂ સમર્થ સ્વામી

રામ નવમીની ભવ્ય ઉજવણી શરૂ કરી, શ્રી રામના રથનું આયોજન કર્યુ અને તમામ જાતિના લોકોએ ઉત્સાહથી તેમાં ભાગ લીધો: વિશાળ શિષ્ય પરંપરામાંથી તેઓએ લગભગ અગિયારસો શિષ્યો મહંત બનાવ્યા

સમર્થગુરુ રામદાસ વિશ્વના મહાન સંતોમાંના એક છે. હિન્દુ પદપદશાહીના સ્થાપક અને મરાઠી પુસ્તક દાસબોધના લેખક, છત્રપતિ શિવાજીના પ્રખ્યાત સંત અને ગુરુ, સમર્થ રામદાસજી (૧૬૦૮-૧૬૮૨)નો જન્મ મહારાષ્ટ્રમાં ગોદાવરી નજીક જાંબ નામના સ્થળે, ચૈત્ર શુક્લ નવમી એટલે કે રામ નવમીના રોજ, વિક્રમ સંવત ૧૬૬૫ ના રોજ, અનુક્રમે શાલિવાહન શક ૧૫૩૦ (૧૬૦૮ એડી) ના રોજ બપોરે જમદગ્નિ ગોત્રના દિવસે થયો હતો. ઋગ્વેદી બ્રાહ્મણ પરિવારમાં જન્મ. સમર્થ રામદાસનું મૂળ નામ નારાયણ સૂર્ય (સૂર્ય) જી પંત કુલકર્ણી (થોસર) હતું. બાળપણમાં તેમનું નામ નારાયણ હતું. તેમનું નામ રામદાસ રાખવાના બે કારણો છે. સૌપ્રથમ, તેમનું નામ રામદાસ રાખવામાં આવ્યું કારણ કે તેમનો જન્મ શ્રી રામ નવમીના દિવસે થયો હતો, જે ભગવાન રામનો જન્મદિવસ હતો; બીજું, બાળપણમાં જ તેમણે ભગવાન શ્રી રામને રૂબરૂ જોયા હતા, તેથી તેમણે પોતાનું નામ રામદાસ રાખ્યું. સમર્થ રામદાસના પિતાનું નામ સૂર્યજી પંત અને માતાનું નામ રાણુબાઈ હતું. સૂર્યજી પંત સૂર્યદેવના ઉપાસક હતા અને દરરોજ ‘આદિત્યહૃદય’ સ્તોત્રનો પાઠ કરતા હતા. તેઓ ગામડાના પટવારી હતા પણ તેમનો મોટાભાગનો સમય સૂર્ય ઉપાસનામાં વિતાવતા હતો. માતા રાણુબાઈ સંત એકનાથજીના પરિવારના દૂરના સગા હતા. તે સૂર્યનારાયણની ઉપાસક પણ હતી. સૂર્યદેવની કૃપાથી સૂર્યજી પંતને ગંગાધર સ્વામી અને નારાયણ (સમર્થ રામદાસ) નામના બે પુત્રો થયા. સમર્થ રામદાસના મોટા ભાઈનું નામ ગંગાધર હતું અને બધા તેમને ‘શ્રેષ્ઠ’ કહેતા. તેઓ એક આધ્યાત્મિક સંત હતા. તેમણે સુગમોપય નામનું પુસ્તક લખ્યું. તેમના મામા ભાણજી ગોસાવી એક પ્રખ્યાત કીર્તન ગાયક હતા.

સમર્થ ગુરુ રામદાસ બાળપણથી જ આધ્યાત્મિક ચિંતન અને ધર્મ તરફ ઝુકાવ ધરાવતા હતા. તે બાળપણથી જ ભગવાન રામ અને હનુમાનજીનો ભક્ત હતા અને સાધુનું જીવન જીવવા માંગતા હતા. રામદાસજી આઠ વર્ષના હતા ત્યારે તેમના પિતાનું અવસાન થયું.

 કિશોરાવસ્થાથી જ તેઓ આધ્યાત્મિક સાધનામાં લીન થઈ ગયા.

ત્યાં તેઓ ટકલી નામના સ્થળે રહ્યા અને ૧૨ વર્ષ સુધી કઠોર તપસ્યા કરી. 12 વર્ષ સુધી ટકલીમાં તપસ્યા કર્યા પછી, સમર્થ ગુરુ રામદાસે પોતાના શરીર અને મન પર સંપૂર્ણ નિયંત્રણ મેળવ્યું, પછી તેઓ લોકકલ્યાણ અથવા ધર્મની સ્થાપના માટે પોતાના વતનની સ્થિતિનું નિરીક્ષણ કરવા નીકળ્યા. આમ, તેમણે ભારતનો પ્રવાસ કરવાનું નક્કી કર્યું અને પોતાના અસ્તિત્વ માટે ભીખ માંગવાનું શરૂ કર્યું.

રામ નવમી ઉત્સવ- સમગ્ર હિન્દુ સમાજને એક કરવાના ઉદ્દેશ્યથી, સમર્થગુરુ રામદાસે રામ નવમીની ભવ્ય ઉજવણી શરૂ કરી, જેમાં શ્રી રામના રથનું આયોજન કર્યુ અને તમામ જાતિના લોકોએ ઉત્સાહથી તેમાં ભાગ લીધો.

વ્યાપક શિષ્ય પરંપરા – સમર્થગુરુ રામદાસ દેશભરના હિન્દુ સમાજમાં જાગૃતિ અને સંગઠન લાવવા માંગતા હતા. તેમની વિશાળ શિષ્ય પરંપરામાંથી, તેમણે લગભગ અગિયારસો શિષ્યો મહંત બનાવ્યા, જેમાં ત્રણસો મહિલાઓનો પણ સમાવેશ થાય છે.

લી.જગત વ્યાસ

 પ્રચાર પ્રમુખ , રાજકોટ મહાનગર

 મો નં- 94282 00060