અરવલ્લી
અહેવાલ :હિતેન્દ્ર પટેલ
*અરવલ્લી જિલ્લામાં ચોમાસામાં પ્રાકૃતિક ખેતી પદ્ધતિથી ખેતી કરતા ખેડૂતો,જે પ્રાકૃતિક ખેતી માટે આદર્શ વાતાવરણ*
*પ્રાકૃતિક ખેતી, જે રાસાયણિક ખાતરો અને જંતુનાશકોનો ઉપયોગ ટાળીને પર્યાવરણ સાથે સુમેળમાં ખેતી કરવાની પદ્ધતિ*
ગુજરાતના અરવલ્લી જિલ્લામાં ચોમાસાની ઋતુ ખેડૂતો માટે આશાનું કિરણ લઈને આવે છે. આ જિલ્લો, જે પોતાની ભૌગોલિક વૈવિધ્યતા અને ફળદ્રુપ જમીન માટે જાણીતો છે, તે હવે પ્રાકૃતિક ખેતીના ક્ષેત્રે નવું ઉદાહરણ બની રહ્યો છે. પ્રાકૃતિક ખેતી, જે રાસાયણિક ખાતરો અને જંતુનાશકોનો ઉપયોગ ટાળીને પર્યાવરણ સાથે સુમેળમાં ખેતી કરવાની પદ્ધતિ છે, તે અરવલ્લીના ખેડૂતોમાં લોકપ્રિય બની રહી છે.
અરવલ્લી જિલ્લાના પ્રાકૃતિક ખેતી કરતા ખેડૂત જીગ્નેશભાઈ પટેલ જણાવે છે કે, “પ્રાકૃતિક ખેતીથી જમીનની ફળદ્રૂપતા જળવાય છે અને રાસાયણિક ખાતરનો ઉપયોગ ઘટે છે. ચોમાસામાં મકાઈ, બાજરી અને શાકભાજીની ખેતી કરીને પર્યાવરણનું રક્ષણ થાય છે અને ખેતરમાંથી આરોગ્યપ્રદ ઉત્પાદન મળે છે.”અરવલ્લી જિલ્લાની ભૂમિ ચોમાસાના વરસાદથી લીલીછમ બની જાય છે, જે પ્રાકૃતિક ખેતી માટે આદર્શ વાતાવરણ પૂરું પાડે છે. ચોમાસામાં ખેડૂતો મકાઈ, બાજરી, દાળો, કઠોળ અને શાકભાજી જેવા પાકોની ખેતી કરે છે. પ્રાકૃતિક ખેતીની પદ્ધતિઓમાં, ખેડૂતો ગાયના છાણ અને ગૌમૂત્રથી બનાવેલા જૈવિક ખાતરો જેવા કે વર્મીકમ્પોસ્ટ, બાયોકમ્પોસ્ટ અને જીવામૃતનો ઉપયોગ કરે છે. આ ખાતરો જમીનની ફળદ્રુપતા વધારે છે અને પાકની ગુણવત્તામાં સુધારો કરે છે. વધુમાં, જંતુનાશકોના બદલે નીમના તેલ અથવા હળદર અને લસણ જેવા કુદરતી ઉપાયોનો ઉપયોગ થાય છે, જે પર્યાવરણ અને માનવ સ્વાસ્થ્ય માટે સુરક્ષિત છે.
અરવલ્લીના ખેડૂતો ચોમાસામાં પાકની વૈવિધ્યતા જાળવવા માટે મિશ્ર ખેતી અને ફસલ ચક્ર (Crop Rotation) જેવી પદ્ધતિઓ અપનાવે છે. આનાથી જમીનની ઉત્પાદકતા જળવાય છે અને જંતુઓનો ઉપદ્રવ ઓછો થાય છે. ચોમાસાનો વરસાદ ડ્રિપ ઇરિગેશન અને રેઇનવોટર હાર્વેસ્ટિંગ જેવી પદ્ધતિઓ દ્વારા પાણીના સંચય માટે પણ ઉપયોગી બને છે, જે પ્રાકૃતિક ખેતીની ટકાઉપણું વધારે છે.પ્રાકૃતિક ખેતીના ફાયદા અનેક છે. આ પદ્ધતિ ખેતીનો ખર્ચ ઘટાડે છે, કારણ કે ખેડૂતોને મોંઘા રાસાયણિક ખાતરો ખરીદવાની જરૂર રહેતી નથી. તેમજ, આ પદ્ધતિથી ઉત્પાદિત અનાજ અને શાકભાજી ઓર્ગેનિક હોવાથી બજારમાં વધુ માંગ ધરાવે છે, જે ખેડૂતોની આવક વધારે છે. આ ઉપરાંત, પ્રાકૃતિક ખેતી જમીનની ફળદ્રુપતા વધારે છે
